1. قال الصادق علیه السلام
تامل یا مفضل ما انعم الله تقد ست اسماوه به علی الا نسان من …الکتابه التی بها تقید اخبار الما ضمین للباقین للا تین و بها تخلد الکتب فی العلوم و الاداب و غیرها
ای مفضل در نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است بیندیش …از جمله این نعمتها نویسندگی است که اخبار گذشتگان را به باز ماندگان و از بازماندگان به آیندگان می رساند .به سبب آن است که دانشها و آداب و جزآنها در کتابها جاویدان می ماند.
بحارالانوار ج60؛ص257
2. قال امیر المومنین علی علیه السلام :
الکتب بساتین العلماء
کتابها بوستانهای دانشمندان است.
غرر الحکم ص 245
3. قال امیر المومنین علی علیه السلام :
من تسلی بالکتب لم تفته سلوه
هرکس که با کتابها آرامش یابد . راحتی و آسایش از او سلب نمی گردد.
غررالحکم ص233
4. قال امیر المومنین علی علیه السلام :
الکتاب ترجمان النیه
نوشتار ؛بیانگر قصد و نیت آدمی است .
غررالحکم ص80
5- قال امیر المومنین علی علیه السلام :
عقول الفضلاءفی اطراف اقلامها
خرده های دانشمندان در نوشتار آنان آشکار می شود .
غررالحکم ص365
6- قال امیرالمومنین علیه السلام :
نعم المحدث الکتاب
کتاب نیکو گوینده ای است .
غررالحکم ج6ص167
7- قال الصادق علیه السلام :
احتفظوابکتبکم فانکم وف تحتاجون الیها
کتابهای خویش را حفظ کنید زیرا به زودی به آنها نیازمند خواهید شد.
بحار الا نوار ج2ص152
8- قال ابو عبدالله علیه السلام :
یاتی علی الناس زمان هرج لا یا نسون فیه الا بکتبهم :
روزگار پر از فتنه ای بر مردم خواهد شد که جز به کتابهایشان انس و آرامش نگیرند .
کافی ج1ص52
9- حضرت علی(ع):
هر ظرفی با ریختن چیزی درآن پر می شود به جز ظرف دانش که هرچه در آن جای دهی وسعتش بیشتر می شود
نهج البلاغه، حکمت205
10-حضرت علی(ع):
حکمت گمشده مومن است، حکمت را فراگیر هرچند از منافقان باشد
نهج البلاغه، حکمت 80
11 . قال رسول الله صلى الله علیه وآله :
خَیرُ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ وَشَرُّ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ الجَهلِ ؛
خیر دنیا و آخرت با دانش است و شرّ دنیا و آخرت با نادانى.
کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۵۱، ح۳۶۴۷۲
12 . قال رسول الله صلى الله علیه وآله :
طَلَبُ العِلمِ فَریضَةٌ عَلى کُلِّ مُسلِمٍ أَلا إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ بُغاةَ العِلمِ؛
طلب دانش بر هر مسلمانى واجب است. خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.
الکافی(ط-الاسلامیه)ج۱،ص۳۰،و کافی(ط-دارالحدیث)ج۱،ص۷۲
13 . قال على علیه السلام :
کُلُّ وِعاءٍ یَضیقُ بِما جُعِلَ فیهِ إِلاّ وِعاءُ العِلمِ فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ بِهِ؛
فضاى هر ظرفى در اثر محتواى خود تنگتر مىشود مگر ظرف دانش که با تحصیل علوم، فضاى آن بازتر مىگردد.
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید،ج۱۹،ص۲۵
14 . قال على علیه السلام :
زَکاةُ العِلمِ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ وَإجهادُ النَّفسِ فِى العَمَلِ بِهِ؛
زکات دانش، آموزش به کسانى که شایسته آناند و کوشش در عمل به آن است.
غرر الحکم و درر الکلم،ص۴۴،ح۱۳۲
15 . قال على علیه السلام :
خَیرُ العِلمِ مانَفَعَ؛
بهترین علم آن است که مفید باشد.
غررالحکم و دررالکلم،ص ۴۶،ح۱۸۱
16 . قال الصادق علیه السلام :
مَن تَعَلَّمَ العِلمَ وَعَمِلَ بِهِ وَعَلَّمَ لِلّهِ دُعِىَ فى مَلَکُوتِ السَّماواتِ عَظیما فَقیلَ: تَعَلَّمَ لِلّهِ وَعَمِلَ لِلّهِ وَعَلَّمَ لِلّهِ؛
هر کس براى خدا دانش بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران آموزش دهد، در ملکوت آسمانها به بزرگى یاد شود و گویند: براى خدا آموخت و براى خدا عمل کرد و براى خدا آموزش داد.
الذریعه الی حافظ الشریعه(شرح اصول کافی) ج۱،ص۵۶
17 . قال على علیه السلام :
پاِنَّ العِلمَ حَیاةُ القُلوبِ وَ نورُ البصارِ مِنَ العَمى وَ قُوَّةُ البدانِ مِنَ الضَّعفِ؛
به راستى که دانش، مایه حیات دلها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدنهاى ناتوان است.
امالى صدوق، ص ۶۱۶، ح ۱
18 . قال على علیهالسلام :
یا مَعشَرَ الفِتیانِ، حَصِّنوا اَعراضَکُم بِالدَبِ وَ دینَـکُم بِالعِلمِ؛
اى جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.
تاریخ یعقوبى، ج ۲، ص ۲۱۰
19 . قال على علیهالسلام :
یَنبَغى لِلعاقِلِ اَن یَحتَرِسَ مِن سُکرِ المالِ وَ سُکرِ القُدرَةِ ، وَ سُکرِ العِلمِ ، وَ سُکرِ المَدحِ وَ سُکرِ الشَّبابِ ، فَاِنَّ لِکُلِّ ذالِکَ ریاحا خَبیثَةً تَسلُبُ العَقلَ وَ تَستَخِفُّ الوَقارَ؛
سزاوار است که عاقل ، از مستى ثروت، قدرت ، دانش ، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا که هر یک را بادهاى پلیدى است که عقل را نابود مىکند و وقار و هیبت را کم مىنماید.
غرر الحکم، ح ۱۰۹۴۸
20 . قال الصادق علیه السلام :
اِنَّ مِن حَقیقَةِ الیمانِ اَن تُؤثِرَ الحَقَّ وَ اِن ضَرَّکَ عَلَى الباطِلِ وَ اِن نَفَعَکَ وَ اَن لا یَجوزَ مَنطِقُکَ عِلمَکَ؛
از حقیقت ایمان این است که حق را بر باطل مقدم دارى، هر چند حق به ضرر تو و باطل به نفع تو باشد و نیز از حقیقت ایمان آن است که گفتار تو از دانشت بیشتر نباشد.
محاسن، ج ۱، ص ،۲۰۵،ح۵۷
21 . قال الصادق علیه السلام :
لایَزالُ المُؤمِنُ یُورِثُ أَهلَ بَیتِهِ العِلمَ وَ الدَبَ الصّالِحَ حَتّى یُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَمیعا؛
مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند مى سازد تا همه آنان را وارد بهشت کند.
مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۲۰۱، ح۱۳۸۸۱
22 . قال على علیه السلام :
اَلعِلمُ قاتِلُ الجَهلِ؛
دانش، نابود کننده نادانى است.
غررالحکم و دررالکلم،ص۴۴،ح۱۰۷
23 . قال على علیه السلام :
اَلا اِنَّ فیهِ عِلمَ مایَأتى وَالحَدیثَ عَنِ المَاضى وَدَواءَ دائِکُم ونَظمِ ما بَینَکُم؛
آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است.
نهج البلاغه، خطبه ۱۵۸
24 . قال على علیه السلام :
إِذا تَفَقَّهَ الرَّفیعُ تَواضَعَ؛
انسان بلند مرتبه چون به فهم و دانایى رسد، متواضع مى شود.
شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم، ج۳، ص۱۳۳، ح۴۰۴۸
25 . قال على علیه السلام :
اَلعِلمُ کَنزٌ عَظیمٌ لایَفنی؛
علم گنج بزرگی است که با خرج کردن تمام نمی شود.
غرر الحکم و درر الکلم،ص۴۲،ح۶۳
26 . قال على علیه السلام :
العِلمُ وَراثَهٌ کَریمَهٌ ، وَ الادابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَهٌ ، وَ الفِکرُ مِرآهٌ صافِیَهٌ؛
علم میراث گرانبهائی است و ادب لباس فاخر و زینتی است و فکر آئینه ای است صاف.
نهج البلاغه،ص۴۶۹،ح۵
27 . پیامبر صلى الله علیه وآله :
أنَّهُ إذا قالَ الْمُعَلِّمُ لِلصَّبىِّ قُل بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ فَقالَ الصَّبىُّ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ کَـتَبَ اللّهُ بَراءَةً لِلصَّبِىِّ و بَراءَةً لأِبـَوَیهِ و بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ؛
وقتى معلم به کودک بگوید: بگو بسم اللّه الرحمن الرحیم و کودک آن را تکرار کند خداوند براى کودک و پدر و مادرش و معلم، برائت از آتش در نظر خواهد گرفت.
بحارالانوار(ط-بیروت)،ج۸۹،ص۲۵۷
28 . امام على علیه السلام :
عِلمُ الْمُنافِقِ فی لِسانِهِ وَعِلْمُ الْمُؤْمِنِ فی عَمَلِهِ؛
دانش منافق در زبان او و دانش مؤمن در کردار اوست.
غررالحکم، ح۱۰۵۰۲،ح۲۸۱۷
29 . امام على علیه السلام :
تَغَرَّبْ عَنِ الأَْوْطانِ فى طَـلَبِ الْعُلا وَسافِرْ فَفِى الأَْسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَاکْتِسابُ مَعیشَةٍ وَعِلْمٌ وَآدابٌ وصُحْبَةُ ماجِدٍ؛
براى کسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر کن که در مسافرت پنج فایده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و همنشینى با بزرگواران.
مستدرک الوسائل، ج ۸، ص ۱۱۵، ح ۹۱۹۹
30 . امام على علیه السلام :
اِنَّ الْعِلْمَ حَیاةُ الْقُلوبِ وَ نورُ الاَْبْصارِ مِنَ الْعَمى وَ قُوَّةُ الاَْبْدانِ مِنَ الضَّعْفِ؛
به راستى که دانش، مایه حیات دلها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدنهاى ناتوان است.
امالى صدوق، ص ۴۹۳، ح ۱
31 . پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلْعِلْمُ رَأسُ الْخَیْرِ کُلِّهِ، وَ الْجَهْلُ رَأسُ الشَّرِّ کُلِّهِ ؛
دانایى سرآمد همه خوبىها و نادانى سرآمد همه بدىهاست.
بحارالأنوار، ج۷۵، ص ۱۷۵، ح ۹
32 . امام على علیه السلام :
اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ؛
دانایى، ریشه همه خوبىها و نادانى ریشه همه بدىهاست.
غررالحکم، ح ۱۷ و ۱۰۹۶
33 . امام على علیهالسلام :
رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛
بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.
غررالحکم و دررالکلم،ص۶۳، ح ۷۵۹
34 . امام على علیهالسلام :
جالِسِ الْعُلَماءَ یَزْدَدْ عِلْمُکَ وَ یَحْسُنْ اَدَبُکَ وتَزکُ نَفسُکَ؛
با علما معاشرت کن تا علمت زیاد، ادبت نیکو و جانت پاک شود.
غررالحکم و دررالکلم،ص۴۳۰،ح۹۷۹۱
35 . امام على علیه السلام :
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ وَلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛
کسى که خود را پیشواى مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آنکه دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادبآموز خود بیش از آموزگار و ادبآموز مردم، شایسته تجلیل است.
مثیرالاحزان،ص۵۰
36 . امام على علیه السلام :
یا مُؤمِنُ اِنَّ هذَا العِلمَ وَالاَْدَبَ ثَمَنُ نَفْسِکَ فَاجْتَهِد فى تَعَلُّمِهِما ، فَما یَزیدُ مِنْ عِلْمِکَ وَ اَدَبِکَ یَزیدُ فى ثَمَنِکَ وَ قَدْرِکَ ، فَاِنَّ بِالْعِلْمِ تَهْتَدى اِلى رَبِّکَ وَ بِالاَْدَبِ تَحْسِنُ خِدْمَةَ رَبِّکَ وَبِأَدَبِ الْخِدْمَةِ یَسْتَوجِبُ الْعَبْدُ وَلایَتَهُ وَقُرْبَهُ ، فَاقْبَلِ النَّصیحَةَ کى تَنْجُوَ مِنَ الْعَذابِ؛
اى مؤمن! به تحقیق این دانش و ادب بهاى جان توست پس در آموختن آن دو بکوش که هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود بر قیمت و قَدْرت افزوده مىشود ؛ زیرا با دانش به پروردگارت راه مىیابى و با ادب به پروردگارت خوش خدمتى مىکنى و با ادب در خدمتگزارى، بنده سزاوار دوستى و نزدیکى به او مىشود . پس این نصیحت را بپذیر تا از عذاب بِرَهى.
بحار الانوار(ط-بیروت)،ج۱،ص۱۸۰،ح۶۴
37 . پیامبر صل الله علیه و آله :
اَلْعِلمُ إمامُ الْعَمَلِ وَالْعَمَلُ تابِعُهُ یُلهَمُ بِهِ السُّعَداءُ وَ یُحْرَمُهُ الأْشقیاءُ؛
دانش پیشواى عمل و عمل پیرو آن است. به خوشبختان دانش الهام مىشود و بدبختان از آن محرومند.
الأمالى، طوسى، ص ۴۸۸، ح ۳۸
38 . پیامبر صلى الله علیه وآله :
قَلْبٌ لَیْسَ فیهِ شَىْءٌ مِنَ الْحِکْمَةِ کَبَیْتٍ خَرِبَ فَتَعَلَّموا وَ عَلِّموا وَ تَفَقَّهوا وَ لا تَموتوا جُهّالاً فَاِنَّ اللّهَ لا یَعْذِرُ عَلَى الْجَهْلِ؛
دلى که در آن حکمتى نیست، مانند خانه ویران است، پس بیاموزید و آموزش دهید، بفهمید و نادان نمیرید. براستى که خداوند، بهانهاى را براى نادانى نمىپذیرد.
نهج الفصاحه،ص۶۰۰
39 . امام علی علیه السلام :
قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ اِن کُنتَ اَمیراً؛
به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هرچند فرمان روا باشی.
غررالحکم،ص۴۳۵،ح۹۹۷۰
40 . رسول اکرم (ص):
اَجوَدُکُم مِن بَعدی رَجُلٌ عَلِمَ عِلماً فَنَشَرَ عِلمَهُ؛
بخشنده ترین شما پس از من کسی است که دانشی بیاموزد آنگاه دانش خود را بپراکند.
بحارالانوار،ج۷۵،ص۱۷۲
41 . امام محمد باقر علیهالسلام :
ما شیبَ شیءٌ بشیءٍ اَحسن مِن حِلمٍ بعلمٍ؛
چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد.
بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج ۷۵ ، ص ۱۷۲
42 . پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله:
مَن عَمِلَ بِما یَعلَمُ وَرَّثَهُ اللَّهُ عِلمَ ما لَم یَعلَم.
هر کس به آنچه می داند عمل کند، خداوند دانش آنچه را که نمی داند به او ارزانى می دارد.
مرآ‌ة العقول فی شرح اخبار آل الرسول،ج۳،ص۲۸۶
43 . امام على(سلام الله علیه :
العِلمُ یُنجِدُ الفِکرَ.
دانش روشنى بخش اندیشه است.
غررالحکم و دررالکلم،ص۴۲،ح۴۳
44 . امام صادق (سلام الله علیه :
لَستُ اُحِبُّ أن أرَى الشّابَّ مِنکُم إلاّ غادِیاً فی حالَینِ: إمّا عالِماً أومُتَعَلِّماً.
دوست ندارم جوانى از شما [شیعیان] را جز بر دو گونه ببینم: دانشمند یا دانشجو.
امالی شیخ طوسی،متن،ص۳۰۳
45 . امام علی (علیه السلام :
طلب نمودن علم و دانش معنوی و دینی از عبادت و نماز خواندن برتر و بالاتر است زیرا خداوند در قرآن سوره فاطر آیه 28 فرموده : (( تنها بندگان عالم و فهمیده در دین از نافرمانی خداوند می ترسند )) و نفرموده تنها بندگان عابد و عبادت کننده.
الحیاة جلد 1 صفحه 105
46 . پیامبر اعظم (ص)می فرمایند:
اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّینِ فَإِنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ
دنبال علم باشید ولو علم در چین باشدچون طلب علم برهر مسلمانی فریضه و واجب است.
عوالی اللئالی ، ابن ابی جمهور احسائی، ج ۴، ص70
جملات قصار رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد کتاب و کتابخوانی
1. لازم است كه مردم را كتاب خوان بكنيم؛ اما از اين واجبتر، آن است كه استعداد نويسندگى را در بين مردم پيدا كنيم و توليد كتاب بكنيم.
2. امروز كتابخوانى و علم آموزى، نه تنها يك وظيفه ى ملى، كه يك واجب دينى است.
3. براى يك ملت، خسارتى بزرگ است كه افراد آن، با كتاب سر و كارى نداشته باشد.
4. توقع من از همه ى مردم اين است كه كتاب و كتابخوانى را جدى بگيرند.
5. در جامعه ى اسلامى، كتابخوانى بايد همگانى و فراگير شود.
6. در جامعه ى كتابخوان، پديدآورنده ى كتاب و عرضه كننده ى آن، بايد گرامى داشته شود.
7. دين و دنياى بشر و جسم و جان انسان، به بركت كتاب تأمين و تغذيه مىشود.
8. فرآيند كمال بشرى به وسيلهى كتاب تحقق مىيابد.
9. كتاب خواندن براى يك ملت، يك فريضه و يك واجب است.
10. كتابخوانى بايد همانند كارهاى روزانه در زندگى مردم وارد شود.
11. كتاب خوب، يكى از بهترين ابزارهاى كمال بشرى است.
12. كتاب، دروازه يى به سوى جهان گسترده ى دانش و معرفت است.
13. كتاب، مادر تمدنها و نيز عصاره ى آنها است.
14. كتاب يكى از ارزشمندترين فرآوردههاى بشرى و گنجينه ى بزرگترين ثروتهاى بشر، يعنى دانش و تحقيق است.
