تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

صبر از دیدگاه آیات و روایات

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

استاد راهنما
سركار خانم محسنی

پژوهشگر
صغری زارع

بهار 1389

چكيده

^{صبر حبس نفس و خويشتن داري در مقابل رخدادهاست. يعني انسان تحمل كافي را در برخورد با مشكلات داشته باشد و در مقابل ناهمواريها و سختي هاي زندگي پايداري و استقامت داشته باشد و از پا نيفتد و در مقابل آن خود را نبازد. صبر را مي توان از مهمترين خصلت هاي اخلاقي دانست كه از خصلت هاي مقدم و اولي است و بدون وجود آن انسان قادر به رشد و پرورش روحي خود نيست. اهميت اين خصلت اخلاقي را مي توان از ميزان تكرار آن در قرآن دريافت چرا كه خداوند با بيش از 70 بار تكرار كردن اين واژه يا هم خانواده هاي آن اهميت اين خصلت را در راه پيشرفت انسان و پيروزي و فائق آمدن او بر مشكلات نشان داده است. اين ويژگي اخلاقي انواع و حالات مختلفي دارد. اقسام آن شامل صبر بر بلايا و نعمتها و صبر بر دوري از محرمات الهي يعني صبر بر انجام طاعات و ترك معاصي مي باشد. درجات صبر نيز متناسب با ميزان معرفت و شناخت افراد متفاوت مي شود و مشتمل بر صبر عوام و توده مردم، صبر زهاد و پرهيزگاران و صبر عارفان است. مجهز شدن به اين حسن اخلاقي انسان را تقويت نموده و موجب رشد و تكامل انسان، پيدايش روح شكست ناپذيري، بروز خصلت هاي نيك و نهان، قرب الهي، پاداش مضاعف، و ورود به بهشت مي گردد. در مقابل جزع و فزع و بي تابي و از دست دادن مقاومت موجب پيامدهاي مختلفي مانند حزن، خواري، سرزنش، شكست و محروميت، اضطراب و شكايت نزد خلق و در نتيجه رسوايي در دنيا و آخرت مي گردد. براي دستيابي به اين خصلت نيكوي اخلاقي بايد از راههاي علمي مانند مطالعه احوال انبياء و اولياء و بزرگان، مطالعه اثرات صبر، يادآوري پيامدهاي شوم كم صبري، ياري خواستن از خداوند، توجه به علم و آگاهي خداوند و راههاي عملي مانند تضعيف نيروي فشار و تقویت نيروي مقاومت بهره جست.
در اين مجموعه براي روشن شدن حقيقت صبر و آثار آن پس از بخش كليات در 4 بخش مفهوم صبر و رابطه آن با نصر، ظفر، ايمان، فضيلت صبر، نشانه فرد صابر، اقسام و درجات صبر، آثار مثبت صبر و پيامدهاي سوء كم صبري، راههاي علمي و عملي درمان صبر مورد بررسي قرار گرفته است. براي بررسي موضوع از منابع متعدد اخلاقي، تفسيري، روايي مانند اخلاق در قرآن تأليف ناصر مكارم شيرازي، بحارالانوار تأليف محمدباقر مجلسي، ميزان الحكمه تأليف محمد محمدي ري شهري، تفسير نمونه و الميزان، منهج الصادقين، تفسير نور استفاده شده است. روش اين تحقيق براساس نگرش كاربردي، براساس راهبرد و براساس راهكار، كتابخانه اي مي باشد.
كليد واژه: صبر، صابر، حلم، ايمان، مؤمن، يقين، اثر، جزع، فزع، معصيت، مصيبت، فضيلت.}