تحقیق پایانی سطح 2 (کارشناسی)

 عنوان

مفهوم عجله و شتاب‌زدگی و پیامدهای آن از منظر آیات و روایات

 استاد راهنما

سرکار خانم رضوی

 پژوهشگر

فرزانه غفوری شیراز

 بهار 98

نمره : عالی

چکیده

قدرت تفکر و اختیار از نعمت های بزرگ خداوند متعال بر انسان‌هاست. اما عده‌ای بدون استفاده از تفکر، عجولانه از نعمت اختیار استفاده می‌کنند؛ بدین صورت که قبل از فرا رسیدن زمان کار، عجولانه آن را انجام می­دهند تا به نتایج بیشتر در زمان کمتر دست یابند. چنانچه در آیات قرآن کریم به همين خصوصيت انسان‌ها اشاره شده  است«خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ» (انبیاء: 37) به خاطر همين عجله‌ورزي است كه گرفتار آثار سوء آن نيز می‌گردند. ولي بايد دانست، چون خداوند این صفت را مانند شهوت و غضب در وجود انسان نهادینه کرده است، بنابراین تعجیل در کارها به طور مطلق مذموم نیست. به گونه اي كه اگر افراد بعد از فرا رسیدن زمان و شرایط امور، در کارهای اخروی مانند عجله در کارگشایی، عجله در ازدواج دختران و عجله در ادای دین و … شتاب کنند؛ کارشان مورد تحسین است و این نوع عجله، ممدوح است. ولی اگر در کارهای دنیوی مانند عجله در پذیرش خبر بدون تحقیق، عجله در استجابت دعا و … تعجیل کنند، نتیجه ای جز پشیمانی و نا امیدی نخواهد داشت و چنين عجله‌ايي، مذموم است. عوامل و زمینه‌های عجله مذموم عبارت است از ضعف ایمان، هواپرستی، وابستگی به دنیا، جهل و حب و بغض و خشم است. این عوامل اثرات منفی بسیاری در زندگی انسان‌ها به دنبال دارد از جمله آثار فردی یأس و نا ­امیدی و سطحی‌نگری و.. است و آثار اجتماعی آن، سرزنش مردم و محرومیت است. در قرآن و روایات معصومانb راهکارهایی معرفتی مانند عبرت‌‌‌آموزی و کسب علم و تقویت ایمان و بردباری و راهکارهای رفتاری مانند تأمل قبل از سخن و عمل، مشورت، تدبیر و عاقبت اندیشی و مدیریت وقت برای درمان عجله‌ورزي مذموم گفته شده است.

کلید واژه‌ها: عجله، شتاب‌زدگی، سرعت، صبر، تأنی، اسلام، قرآن.