زمانی که امام صادق (ع) در بستر شهادت افتادند با توجه به شرایط خاص امامتشان وصایای قابل تاملی داشتند .مثلا :

 الف- آن حضرت وصیت کردند که به حسن بن علی معروف به افطس هفتاد دینار بپردازند، کسی به آن حضرت گفت: آیا بر مردی که با شمشیر به تو حمله کرده است، پول می بخشی؟ امام صادق (ع) فرمودند: « وای برتو، آیا قرآن نمی خوانی؟! که می فرماید: (( والذین یصلون ما امر الله به ان یوصل و یخشون ربهم و یخافون سوء الحساب ))؛ و آنان که آنچه را خدا به پیوستنش فرمان داده می پیوندند و از پروردگارشان می ترسند و از سختی حساب بیم دارند (1).

 امام صادق (ع) بالاترین حدّ پایبندی را به دین اسلام داشته و به تمام ارزش ها و اهداف این دین بزرگ ایمان داشته اند. آن حضرت از عواطف و هواهای نفسانی به دور بودند. آن حضرت در آخر عمر شریف خود به نیکویی کردن به مردی وصیت می کنند که قصد کستن آن حضرت را داشته است. چرا که احسان به آن شخص مستلزم انجام فریضه واجب صله رحم است که خداوند متعال همگان را به آن سفارش کرده است.

 ب – آن حضرت وصایای خاصی نیز داشته اند. ایشان امر امامت مردم را به پنج نفر واگذار کردند که عبارت از:منصور دوانیقی، محمد بن سلیمان، عبدالله، فرزند بزرگوارشان امام موسی بن جعفر (ع) و همسر گرامی آن حضرت بانو حمیده بودند.

 امام این وصیت را برای حفظ و نگهداری امام کاظم (ع) از حیله و دشمنی حکومت ستمگر بیان فرمودند که به زودی نیز اندکی بعد از وفات آن حضرت سرّ این کار معلوم شد، آنجا که منصور به عامل یثرب نامه ای نوشت و دستور داد تا وصیّ امام (ع) را به قتل برساند، حاکم یثرب در جواب نامه منصور نوشت او به پنج نفر وصیت کرده است که تو هم یکی از آنها هستی.

منصور در جواب او گفت: راهی برای کشتن این عدّه وجود ندارد (2).

 ج- آن حضرت تمام وصایای واقعی خود را به فرزندش امام کاظم (ع) نموده و آن حضرت را به تجهیز و غسل و تکفین و نماز خواندن بر جنازه خود سفارش کردند. همچنین او را به عنوان امام بعد از خود منصوب کردند و به دنبال عدّه ای از خواصّ شیعه فرستاده و آن ها را به اطاعت و پیروی از آن حضرت دستور دادند.

 د- آن حضرت بی بی حمیده همسر گرامی شان را طلبیده و به او دستور دادند تا گروهی از همسایگان و دوستان و پیروان آن حضرت را در نزد او حاضر کنند. سپس به آن ها فرمودند: همانا که شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی رسد (3).

منبع

————–

  (1) غیبت طوسی/197، بحارالانوار 47/ 276.

(2) کافی 1/ 310، ر.ک مناقب آل ابی طالب 4/ 345.

(3) بحارالانوار 47/ 2 به نقل از عقاب الاعمال صدوق 272 چاپ تهران، انتشارات صدوق.