تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

تزکیه نفس در قرآن

استاد راهنما:
سرکار خانم محسنی

استاد داور:
سرکار خانم فلاحزاده

محقق:
حمیده اسماعیل نژاد شیرازی

زمستان 89

چكيده

مسئله خودسازي در قرآن كريم با عنوان «تزكيه نفس» به معناي پاك نمودن و تطهير خود از آلودگي ها و سپس آراستن خود به فضايل و ملكات اخلاقي مطرح شده است كه گاه از آن تعبير به «تهذيب» نيز مي شود. واژه تزكيه در عين اين كه ابايي ندارد تا هم در مورد جنبه روحاني و هم جسماني به كار رود و ليكن در قرآن فقط در مورد نفس و روح و جنبه هاي معنوي انسان به كرا رفته است. موضوع تزكيه نفس آن قدر مهم بوده كه هدف ارسال پيامبران قرار گرفته و خداي متعال در اين باره بر بندگانش منت نهاده است. شخصيت فردي و اجتماعي، سعادت يا شقاوت دنيوي و اخروي انسان به اين موضوع بستگي دارد كه چگونه خويشتن را ساخته و مي سازد. از اين رو در تعاليم ديني سفارش زيادي به تزكيه و تهذيب نفس خصوصا در ايام جواني شده و حقيقت تزكيه و تهذيب نفس در قرآن و روايات معصومين (ع) به خوبي روشن شده تا انسان هاي طالب و مستعد و مشتاق با آگاهي و شناخت مراحل خودسازي و تزكيه نفس را يكي پس از ديگري طي كنند و به سعادت دنيوي و اخروي رهنمون گردند. اين پژوهش در پنج بخش پس از بيان كلياتي راجع به تحقيق، مفهوم تزكيه نفس و اهميت آن، اقسام و مراحل، عوامل و موانع، آثار دنيوي و اخروي تزكيه، را مورد بررسي قرار مي دهد. روش اين تحقيق بر اساس نگرش كاربردي، بر اساس راهبرد توصيفي و بر اساس راهكاركتابخانه اي است.
نوع منابع مورد استفاده در اين تحقيق، كتب تفسيري و اخلاقي مانند تفسير نمونه، الميزان، نور، چهل حديث حضرت امام (ره) خود سازي و تزكيه و تهذيب نفس ابراهيم اميني مي باشد.
خداي را سپاس كه نعمت های بی شمارش را بر بندگان ارزاني داشته و با ارسال نعمت انبياء (ع) راه خود سازي و پرورش و تكميل نفس را به انسان ها آموخته تا چراغ پر نور معرفت را در سايه آن در قلب خود روشن نمايد و به كمال حقيقي و وصال حضرتش دست يابند.
كليد واژه: تزكيه، تهذيب، نفس، جهاد.