حوزه علمیه الزهرا (س) شیراز
شهرستان شیراز
پایان نامه سطح 2 (کارشناسی)

عنوان:
بررسی سنت های الهی اجتماعی
از دیدگاه قرآن کریم

استاد راهنما:
سرکارخانم بانشی

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر:
مژگان خلف زاده

زمستان 92

چکیده
یکی از موضوعاتی که در جامعه شناسی امروز مورد بحث است مسأله قانون مند بودن جامعه است، از دیدگاه اسلام جامعه دارای قانون می باشد واژه خاصی که در متون اسلامی برای تعبیر و قانون مندی جامعه بکار برده می شود. واژه خاصی که در متون اسلامی برای تعبیر و قانون مندی جامعه بکار برده می شود واژه «سنت» است.«سنت در قرآن» از نظر مفسران، عبارت از رفتارهایی است که خداوند به صورت مستمر در مورد عالمیان و آدمیان انجام داده و می دهد؛ بررسی پرداختن به این سنن از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا اگر جوامع بشری از قوانین حاکم بر جوامع آگاه نباشند نمی توانند زمینه را برای رشد خود آماده کنند. سنن الهی دارای ویژگی هایی می باشند از جمله: عدم تنافی سنت با اصل علیت و عدم تنافی سنت ها با اراده انسان و غیره. سنت های الهی به دو دسته تقسیم می شوند که شامل سنت های مخصوص اهل باطل و سنت های مخصوص اهل حق می باشد. پس از اینکه انبیاء الهی پیام و دعوت خدای متعال را به گوش انسان ها رساندند، و زمینه و وسایل آزمایش آدمیان فراهم گشت، مردم به اختیار خود، راه حق و خیر یا باطل و شر را در پیش می گیرند، اما کسانی که راه باطل را در پیش گرفتند مشمول سننی از سنت های خداوند می شوند از جمله«سنت اضلال»، «سنت استدراج»،«سنت امهال»،«سنت استیصال»،«سنت سلب نعمت»، «سنت تزیین اعمال». مقصود از سنت اضلال، اضلال کیفری است نه اضلال ابتدایی که این اضلال کیفری نیز نشان اختیار انسان می باشد، «سنت استدراج» که در آن نقمت ها در غالب ظاهر فریبنده نعمت ظاهر می گردد و سبب غفلت گشته و رفته رفته باعث هلاکت انسان می گردد؛ استدراج دارای ویژگی هایی نیز می باشد از جلمه توالی نعمت، دفعی بودن عذاب، مخفی و پنهانی بودن آن، برخورداری نعمت ها همراه با اضطراب، همچنین برای جاری گشتن این سنت یک سری عواملی لازم می آید.تکذیب پیامبران و رسولان الهی، و آیات الهی استهزاء آیات الهی، فسق و فجور و رواج آن. اما کسانی که در مقابل هدایت و دعوت الهی راه حق در پیش می گیرند نیز مشمول سننی از سنت های الهی می شوند که شامل «زیادت هدایت»، «سنت برکات و سنت پیروزی حق بر باطل» است. منظور از هدایت خاص خداوند است یعنی خداوند قلب افراد مومن را نورانی می کند و اطاعت خود را بر آنان آسان می گرداند. هدایت خود دارای اقسامی می باشد، هدایت از جمله مطلق و مقید بودن که شامل دو قسم است هدایت ملق و هدایت مقید. از جهت دامه و فراگیری که شامل 4قسم است هدایت اعم، عام، خاص، اخص، از جهت تقدیم و تأخر که شامل 4قسم می باشد، هدایت عمومی ، تشریعی، توفیقی، ایصال.«سنت برکات» نیز بر اثر سپاس گذاری بندگان جاری می گردد لذا بین ایمان و تقوا و با نزول برکات پیوند و تلازم وجود دارد.حکمت همه سنت های الهی نیز مربوط می شود به جانشین شدن ایمان به جای کفر و حاکمیت حق و حقیقت و درنهایت اجرای «سنت پیروزی حق بر باطل» و وراثت زمین توسط مؤمنان.
کلیدواژه: سنت، قرآن، قانون، حق، باطل.