تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

سیره سیاسی- اجتماعي و فرهنگي امام سجاد (ع)

استاد راهنما
سركار خانم بانشی

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
طيبه خواجه

تابستان 1389

چكيده

از مهمرین ابعاد زندگی معصومین که راهشگای حل بسیاری از تشکیلات جوامع مسلمان می باشد بعد سیاسی و اجتماعی زندگی آنهاست که زندگی هیچ یک از ائمه خالی از این بعد نبوده، از سوی دیگر این تفکر که امام یک انسان ماورائی هست و نمی تواند الگوی ما باشد یک تفکر کاملاً اشتباه است و معصومین از جهات گوناگون الگوی سایرین هستند.
مهمترین ویژگی های جامعه زمان امام سجاد (ع)، فساد اخلاقی جامعه بود که دز دربار یزید به عامه مسلمانان سرایت کرده بود. از سوی دیگر در این دوران اهل بیت در انزوا و مظلومیت به سر می بردند و ترس از حکومت بنی امیه سبب دوری مردم از خاندان پیامبر شده بود.
خلفای زمان امام افرادی ظالم و ستمگر بودند و از میان آنها تنها عمربن عبدالعزیز اقدامات مثبتی انجام داد، ولی او نیز در هدف، تفاوتی با خلفای هم مسلک خود نداشت. در دوران امام سجاد، قیام های گوناگونی از جمله قیام توابین، شورش اهل مدینه و قیام مختار صورت گرفت. از میان این قیام ها، تنها قیام مختار با موفقیت نسبی همراه بود. البته امام با این قیام ها همکاری نکرد و دلیل ایشان این بود که امام معتقد بود باید منتظر به ثمر رسیدن ثمرات نهضت امام حسین در جامعه باشد. خطبه های امام سجاد (ع) در دوران اسارت عامل آگاهی بخشی به جامعه و بیداری مردم بود.
موضع امام در برابر خلفای ستمگر عصر خویش، بی اعتنایی نسبت به آنان و اعلام عدم مشروعیت خلافت آنان به طور غیر مستقیم بود.
مهم ترین فعالیت ها و مبارزات امام سجاد (ع) مبارزه فرهنگی و تبیین مسائل فرهنگی بوده است. امام برای رسیدن به این هدف از روش های مختلفی استفاده می کرد که از جمله آنها
می توان به بیان حقایق دینی در قالب دعا، بیان انحرافات فرقه های منحرف مانند غالیان، مشبهه و …، احیاء فقه شیعه و تبیین مساله امامت اشاره کرد.
برای بررسی این موضوع از منابع تاریخی، روایی استفاده شده است از جمله: بحارالانوار، کشف الغمه، الاغانی، جهاد امام سجاد (ع) و….
کلید واژه: سیره، سیاست، سیاسی، اجتماع، امام، سجاد، خلیفه، علی.