_{حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز}

_{تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)}

_{معراج در كتاب و سنت}

_{استاد راهنما
سركار خانم غفارنيا}

_{استاد داور
سركار خانم فلاح زاده}

_{پژوهشگر
انسيه سليمي}

_پاييز 1388

چکیده

«سبُحان اَلذّی اَسرا بعیده لیلاً مِنَ المسجِدِ الحَرامِ اِلی المَسجد اَلاقصی اَلَذّی بارَکنا حَولهُ لِنُريهُ مِن آیاتَنا اِنَّهُ هُوَ السّمیعُ البَصیرُ»
«و هُوَ بالاُفُقِ الاعلی * ثُمَّ دَنی فتدلّی * فکانَ قابَ قُوسیَنِ اَو اَدنی.»
معراج از جلوه های عظیم زندگی رسول الله (ص) و از نقاط عطف نبوت 23 ساله آن بزرگوار است. از این حادثه شگرف و سیر و سفر هیجان بار الهی، در کتاب الهی و منابع اسلامی با تعبیر «اسراء» و «معراج» سخن رفته است. بیان و توصیف امامان (ع) از این حادث با واژه «عرج» و «اسری» و «صعد» گزارش شده است.
این سیر، خودخواهی و خودآراستگی نبود، بلکه به نص قرآن سیر دادن و بردن پیغمبر (ص) به عالم وجود بود.
در حدیث معراج نکاتی انسان ساز و ارزنده مطرح شده و سوای آن که نفس حدیث مزبور از یک سو قدرت حق را نمایان می کند، از سوی دیگر افضلیت محمد مصطفی (ص) و ختم نبوت او را در میان پیامبران مرسل، و فلسفه علمی زندگی و کیفیت عبادت و بندگی را نشان می دهد و مبین نکته ای مهم است که در بینش اسلامی متضمن سعادت جوامع مي باشد و آن توجه به جلالت شأن علی (ع) و دیگر ائمه (ع) است.
اهميت معراج در اسلام بیشتر به این خاطر بوده که بسیاری از احکام شریعت در معراج تعیین شده و از این جهت عقیده به معراج از ضروریات دین است. این مکتب مانند حج از مکتبهای تربیتی نفوس بشری است که در جهت رشد عقلی و ارتقاء ملی مسلمین بسیار عمیق مي باشد.
مکتب تربیتی معراج در بین مکتبهای تربیتی جهان انسانیت نیز مکتب درخشانی است که هیچگاه مواد آن فرسوده و کهنه نمی گردد و اثر عمیق خود را از دست نمی دهد. اثبات تعدد معراج، اثبات روحانی و جسمانی بودن آن، بررسی دقیق مسأله زمان، مکان و وسیله سفر، نقد و بررسی دیدگاه ها از ديگر مباحث اين نوشتار مي باشد در چگونگی تحقق معراج و ترجیحاً نقد و رد، رؤیایی و روحی بودن معراج و گزارش تفصیلی دستاوردهای آن بوده است.
موضوعی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته معراج در کتاب و سنت است، اینکه معرج پیامبر (ص) جسمانی بوده یا روحانی سخن و اختلاف زیاد وجود دارد. اما به طور مختصر در این پژوهش به بیان این مطلب و اثبات آن پرداخته می شود.
هدف از انتخاب این موضوع زدودن آفتها و آسیبها و انکارهایی است که در این بخش از عقاید شیعه در مورد معراج پیامبر امکان بروز دارد. در صورتی که معراج از اعتقادات و اصولی است که انکار آن موجب سستی و سقوط فکری و دینی یک فرد مسلمان می شود. این موضوع، از یکسو در معرفت الهی، توحید حضرت حق، آگاهی از عظمتهای پیامبر (ص) سودمند است، و از سوی دیگر در آگاهی از جهان هستی، ولایت علوی، عظمت بانوی اکرم حضرت زهرا (س)، و جایگاه امت رسول الله، نکات ارزشمند و جالبی دارد.
اینها و جز اینها، من را برانگیخت که با همه موانع (که مهمترینش کمبود منابع را باید یاد کرد) به این موضوع به تفصیل بپردازم.
در این تحقیق سعی شده با استفاده از احادیث مدون و آیات قرآن و دلایل عقلی و آراء بزرگان و اندیشوران، و دلایل علمي به دید روشنی در این زمینه دست پیدا کرد. همچنين سعی شده که از منابع روایی معتبر استفاده شود.
فهم دقیق موضوع به دلیل ماورائی بودن بخش عظیم آن و فراتر بودن از درک و فهم عادی از مشکلات جدی این بحث است که با الهام از سخنان معصومان (ع) و چنگ زدن به ریسمان استوار این خاندان و توجه به گفتار عالمانی که از زلال معارف این خاندان سیراب گشته اند، در هر چه بهتر روشن شدن آن کوشش شده است.

مـــأکولات در قرآن وسنت

استاد راهنما
سرکار خانم فتحی
استاد داور
سرکار خانم فلاح زاده
محقق
سمیه فتـحی

زمـستان 87

چکیده

تغذیه به موادی گفته می شود که برای تأمین نیازهای بدن مورد استفاده قرار می گیرد مواد غذایی شش نوع هستند که عبارتند از : پروتئین ها ،چربی ها،هیدرات ها ی کربن،مواد معدنی،ویتامین ها وآب نیاز بدن به هریک از این مواد متفاوت است بنابراین انسان باید از هر یک از مواد به اندازه کافی بهره مند شود تا بدنی سالم وقوی داشته باشد.
بهترین منبع پروتئین برای بدن استفاده از گوشت بخصوص گوشت های قرمز هستند .گوشت محرک خوبی برای قلب ورگ هاست .گوشت یکی از عوامل مهم برای خون سازی بدن محسوب می شود در ضمن گوشت چربی مورد نیاز بدن را تهیه می کند هم چنین گوشت دارای ویتامین های مورد نیاز بدن است بخصوص ویتامین B12 که فقط در گوشت قرمز یافت می شود وبرای بدن خیلی لازم است وبا کمبود این ویتامین خون سازی بدن دچار اشکال می شود. سبزی ها ومیوه ها یکی از منابع بسیار مهم برای تهیه ی ویتامین ها ومواد معدنی بدن هستند اکثر میوه ها وبعضی از سبزی ها دارای مقدار قابل توجهی ویتامین ث می باشند که این ویتامین نقش بسیار مهمی در سلامتی انسان دارد ویتامین ث باعث جذب بهتر آهن بدن می شود. از دیگر ویتامین های موجود درمیوه ها ،ویتامین آ،ب،دی می باشد هم چنین مواد معدنی مانند کلسیم ، پتاسیم ،فسفر،منیزیم،آهن ….به مقدارکم در سبزی ها ومیوه ها یافت می شوند .انسان با استفاده از هر یک از این منابع غذایی می تواند انرژی مورد نیاز بدن خود را تأمین کند ودارای جسمی سالم باشد واز این طریق راه کمال وسعادت را طی کند. این تحقیق که با عنوان مأکولات در قرآن وسنت جمع آوری شده ابتدا به بررسی آیاتی از قرآن پرداخته که در آن ها نامی از مواد غذایی آمده ،سپس با توجه به همان مواد غذایی اشاره شده در قرآن احادیثی جمع آوری شده که به همان مواد غذایی پرداخته اند. این تحقیق به دنبال آن بوده که این مواد غذایی که در قرآن آمده چه ارزش وخواصی دارند وتوجه خداوند نسبت به این مواد غذایی به چه علت بوده.
روشی که در این تحقیق استفاده شده روش کتابخانه ای بوده است.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

قساوت قلب از دیدگاه قرآن

استاد راهنما
سركار خانم صادقی

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
ام النبین برشان

بهار 1389

چکیده

قلب گرهر اصیل و مهد معرفت و محبت است که باید از این ودیعه ی ارزشمند الهی، نهایت مراقبت را به عمل آورد؛ تا همیشه سالم بماند و نباید با گناهان و اعمال نادرست، زنگار بر آن ایجاد شود؛ چرا که در این صورت، قلب سلیم، تبدیل به قلب شقی و بیماری شده که یکی از این بیماری ها، قساوت قلب نام دارد و با این شرایط، انسان، به جای اینکه به وسیله ی قلب، به راه نجات، سعادت، القاء و قرب الهی دست یابد، به فساد کشیده شده و موجبات هلاکت او فراهم می گردد؛ چرا که روح انسان، با جسم او در ارتباط بوده و از آن تاثیر می پذیرد که اگر در زندگی، مرتکب گناه شود، نقاط سیاهی قلب او را فرا گرفته و هر چه او برگناهش اصرار بورزد، این سیاهی، به سختی و سفتی دل می انجامد که در نهایت، دیگر قدرت درک حقایق را نداشته و به حیوانی تبدیل شده که هیچ لینت و ترحمی در قلبش وجود ندارد و قساوت، تمام روح او را در بر گرفته است.
در این تحقیق به حقیقت قلب و قساوت آن، عوامل، آثار و پیامدها و در آخر به راه های درمان این بیماری پرداخته شده؛ که به لحاظ نوع نگرش، توصیفی و به لحاظ کار کرد، کاربردی بوده ودر این راستا، از منابع روایی، تفسیری، اخلاقی و… مانند المیزان، چهل حدیث، تسنیم، بحارالانوار و قلب سلیم استفاده شده است.
کلید واژه: قلب، قساوت، سلامت، غفلت، مرض، گناه

مدرسه علمیه الزهرا علیه السلام
شهرستان شیراز

پایان نامه سطح دو ( کارشناسی )

غفلت در قرآن و سنت

استاد راهنما :
سرکار خانم غفارنیا

استاد داور :
سرکار خانم فلاح زاده

پژوهشگر:
زهره آسیابانی

خردادماه 1386

چکیـده

غفلت به سستی نفس و توجه نداشتن به هدف ؛ به مبدأ (خدا) و منتهی (مرگ و معاد) و مشغول شدن به امور دنیوی معنا شده است .
انسان باید هوشیار باشد که در زندگی چند روزه خویش کمتر دچار نسیان و خطا شود که این نسیان و خطایش سبب آن نشده که از مصادیق غافلین به شمار آید و کم کم در انسان نشانه های غفلت از جمله سرگرمی و بی فکری ظهور پیدا کند.
علاوه بر آنکه با مورد بررسی قرار دادن، اقسام غفلت می توان با حالت آرامش بیشتری به زندگی خویش ادامه داد و با بررسی عواملی که باعث غفلت می شود، انسان متوجه آن شده که از چه موردهایی دوری گزیند و همچنین با خودداری از آنها مانند جهل، آرزوهای دراز و مقامات دنیوی و همنشینی با بدان و … از غفلت گریخته، خود را به خدای خویش نزدیک کند.
در حالی که پیروی از هوای نفس انسان غرق در لذایذ دنیوی شده و به گناهان گوناگونی مشغول می شود و همین باعث می شود که انسان تحمل شنیدن حق را نداشته و حقایق را نادیده گرفته، پس نتیجه اش چیزی نمی شود جز آنکه قلب و روح او به خواسته های نفسانی اش توجه می دارد و آنقدر سخت می شود که همه روح و روان او منحصر در این دنیا می شود.
و علاوه بر این، فرورفتن در غفلت، هم از نظر دنیوی و هم از نظر اخروی بر زندگیش اثر بگذارد ؛ از نظر دنیوی باعث می شود که دید انسان نسبت به عمق مسائل کوتاه شود و فقط جنبه ظاهری این دنیا را ببیند و خود را فراموش کند، و از نظر اخروی باعث می شود که انسان آخرت را فراموش کند و دست به انکار معاد بزند.
و در روز قیامت به صورت نابینا محشور شده و دچار پشیمانی شود که دیگر هیچ سودی ندارد و عاقبتش گرفتارشدن به عذاب سخت است. پس برای گریز از این آسیب با تفکر و یاری جستن از خداوند و عبرت از گذشتگان به فکر خویش بوده و بداند که چیزی جز مرگ در انتظارش نخواهد بود.
این نوشتار در محدوده ی تفاسیر و کتب اخلاقی با بخش های بیان شده فوق یعنی مفهوم شناسی ، بیان مصادیق ، اقسام و مراتب آن و عوامل و در نتیجه راه های درمان آن تنظیم شده است .

کلید واژه
غفلت، یقظه، تنبه، ذکر، تغافل، سهو، نسیان، خطا .

مركز مديريت حوزه هاي علميه خواهران
حوزه علميه الزهرا (عليها سلام)
شهرستان شيراز
سطح 2

پايان نامه سطح (2) كارشناسي

عوامل معنوي آرامش در قرآن

استاد راهنما:
سركار خانم غفار نيا
محقق:
اعظم فربود
تابستان 88

چکیده

آرامش در لغت به معنای راحتی و سکون و در اصطلاح حالتی از فراغ بال و احساس راحتی است در قرآن کریم کلمات مختلفی است که به معنای آرامش به کار برده شده است. از جمله سکینه، طمأنینه، أمن، لا خوف علیهم و لا هم یحزنون سلام و … از آنجا که آرامش گم شده بشریت است برای به دست آوردن آن از راه های گوناگونی استفاده می کنند بنابراین، آرامش به دو نوع منفی و مثبت تقسیم شده است.
آرامشی که ازوسیله های منفی مثل تجملات ، ثروث اندوزی، اعتیاد، قرص های روان گردان و… به دست می آید یک آرامش موقت و زیان آور است که نه تنها آرامش واقعی را به همراه ندارد بلکه اضطراب را بیشتر می کند. در مقابل آرامش های مثبت، آرامش هایی است که از راه های سفارش شده از پیامبران و ائمه (ع) و بزرگان و عالمان است. راه هایی که سعادت بشر را به همراه دارد. مانند: به دست آوردن اخلاق نیکو، ورزش، به طبیعت رفتن و … و همچنین عوامل معنوی که در قرآن به آن سفارش شده است، كه اين نوشتار به بررسي اين عوامل در دو دسته، عوامل اعتقادي و عوامل عبادي در قالب 3 بخش: مفهوم و اهميت آرامش، عوامل اعتقادي و عوامل عبادي مي پردازد. روش اين تحقيق علمي و مطالب آن به صورت كتابخانه اي جمع آوري شده است. از مهمترين منابع آن كتب تفسيري چون الميزان، نمونه و … مي باشد.
واژگان كليدي: آرامش، سكينه، طمأنينه، أمن، قرآن.