مدرسه علمیه الزهرا علیه السلام
شهرستان شیراز

پایان نامه سطح دو ( کارشناسی )

غفلت در قرآن و سنت

استاد راهنما :
سرکار خانم غفارنیا

استاد داور :
سرکار خانم فلاح زاده

پژوهشگر:
زهره آسیابانی

خردادماه 1386

چکیـده

غفلت به سستی نفس و توجه نداشتن به هدف ؛ به مبدأ (خدا) و منتهی (مرگ و معاد) و مشغول شدن به امور دنیوی معنا شده است .
انسان باید هوشیار باشد که در زندگی چند روزه خویش کمتر دچار نسیان و خطا شود که این نسیان و خطایش سبب آن نشده که از مصادیق غافلین به شمار آید و کم کم در انسان نشانه های غفلت از جمله سرگرمی و بی فکری ظهور پیدا کند.
علاوه بر آنکه با مورد بررسی قرار دادن، اقسام غفلت می توان با حالت آرامش بیشتری به زندگی خویش ادامه داد و با بررسی عواملی که باعث غفلت می شود، انسان متوجه آن شده که از چه موردهایی دوری گزیند و همچنین با خودداری از آنها مانند جهل، آرزوهای دراز و مقامات دنیوی و همنشینی با بدان و … از غفلت گریخته، خود را به خدای خویش نزدیک کند.
در حالی که پیروی از هوای نفس انسان غرق در لذایذ دنیوی شده و به گناهان گوناگونی مشغول می شود و همین باعث می شود که انسان تحمل شنیدن حق را نداشته و حقایق را نادیده گرفته، پس نتیجه اش چیزی نمی شود جز آنکه قلب و روح او به خواسته های نفسانی اش توجه می دارد و آنقدر سخت می شود که همه روح و روان او منحصر در این دنیا می شود.
و علاوه بر این، فرورفتن در غفلت، هم از نظر دنیوی و هم از نظر اخروی بر زندگیش اثر بگذارد ؛ از نظر دنیوی باعث می شود که دید انسان نسبت به عمق مسائل کوتاه شود و فقط جنبه ظاهری این دنیا را ببیند و خود را فراموش کند، و از نظر اخروی باعث می شود که انسان آخرت را فراموش کند و دست به انکار معاد بزند.
و در روز قیامت به صورت نابینا محشور شده و دچار پشیمانی شود که دیگر هیچ سودی ندارد و عاقبتش گرفتارشدن به عذاب سخت است. پس برای گریز از این آسیب با تفکر و یاری جستن از خداوند و عبرت از گذشتگان به فکر خویش بوده و بداند که چیزی جز مرگ در انتظارش نخواهد بود.
این نوشتار در محدوده ی تفاسیر و کتب اخلاقی با بخش های بیان شده فوق یعنی مفهوم شناسی ، بیان مصادیق ، اقسام و مراتب آن و عوامل و در نتیجه راه های درمان آن تنظیم شده است .

کلید واژه
غفلت، یقظه، تنبه، ذکر، تغافل، سهو، نسیان، خطا .