چکیده تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

مدرسه علمیه الزهرا (سلام الله علیها) شهرستان شیراز

 عنوان

وظایف مدیران شایسته از منظر امام علی (علیه السلام) در نهج البلاغه

 استاد راهنما

سرکار خانم احمدی

 پژوهشگر

حدیثه امیری

 بهار 1397

چکیده

مدیریت در اسلام در همه سطوح، تکلیف و امانتی از سوی خداوند رب ­العالمین است و مسئولیت سنگینی را به دنبال دارد؛ چنانچه شخصی مسئولیتی دارد بایستی به بهترین وجه از پس آن برآید. برای این مهم امام علی علیه السلام که دارای معارف بلندی است وظایف مدیران شایسته را در نهج ­البلاغه بیان فرمودند؛ از جمله فرد مدیر باید اهل تقوا و خود سازی باشد چون کار مدیر بسیار خطیر، و انسان با وسوسه­ هایی روبرو می­شود اگر مدیر متعهد نباشد تباهگری و ستمگری می­کند. سیره امام علی علیه السلام اینطور بود که پیش از آن­که خود را امیر مؤمنان بداند خود را عبد و بنده خدا می­دانست از این­رو مدیر هم باید متواضع باشد. از تخصص و درایت بالایی برخوردار باشد؛ همانطور که حضرت یوسف علیه­ السلام برای پذیرش منصب مدیریت از درایت و آگاهی کافی برخوردار بود. فرد مدیر باید از خانواده­ای اصیل، با سابقه و خلاق باشد، اهل نظم و برنامه ­ریزی بوده و به امور مردمان رسیدگی کند. از منظر امام علی علیه السلام فرد مدیر نباید دچار خطا شود، آن خطاهایی که تعادل اقتصاد را به هم بزند و سبب بی ­عدالتی شود؛ از جمله: رشوه­ خواری، احتکار، رانت­خواری و خیانت به بیت­المال. چون این­ها آفات مدیریت است و از نظر شرع دین حرام بوده و عواقب دنیوی و اخروی دارد. مدیر باید روی اخلاق خود کار کند و رذایلی مانند تکبر، منت نهادن، لجاجت در کارها و… را از خود دور نماید. مدیر وظیفه دارد با مردم محبت ­ورزی نماید، از خطاهای آنان درگذرد با ملایمت و مدارا با آنها برخورد نماید به پای درد دل آنها بنشیند و گره از کار آنها بگشاید و مسائل را شفاف سازی کند نه اینکه خود را از مردم جدا نماید. مدیران در محیط کار هم وظایفی بر عهده دارند از جمله نسبت به مافوق خود اکرام و احترام نموده، اهل چاپلوسی نباشند و از اوامر آنها اطاعت نمایند و با همکاران خود مشورت نماید و از خطاهای ناچیز زیر دست بگذرند البته خطاهایی که غیر قابل چشم پوشی است نسبت به آنها صراحت و قاطعیت نشان دهند. پس مدیران بایستی وظایف شایسته خود را آن­طور که مولی علی علیه ­السلام فرموده ­اند انجام دهند تا جامعه ­ای علوی بر سر کار آید و زمینه برای ظهور حضرت حجت عجل ­الله ­تعالی­ فرجه فراهم شود.

کلید واژه ­ها: امام، علی، نهج ­البلاغه، مدیر و مدیریت، اجتماع.

“دفاع شده در تاریخ 15 اردیبهشت 97 با داوری استاد محترم سرکارخانم فلاح زاده با نمره عالی”

پایان نامه سطح دو (کارشناسی)
حکومت واصول آن از دیدگاه امام علی (ع)
درنهج البلاغه

استاد راهنما
سرکار خانم فلاح زاده

گردآورنده
مژگان رنجبر
زمستان ۱۳۸۷

چکيده

نظام حکومتی و سياسی اسلام ، مانند هر نظام سياسی _ و اصولاً هر مجموعه ای _ هدفهايی را دنبال می کند که به دو گروه اصلی و فرعی تقسيم می شوند .
هدف اصلی نظام اسلام ، توسعه ی بستر و زمينه هايی است که تقرب انسان به پيشگاه خداوند وآرامش وآسايش جاودان او ، در آن گستره حاصل می شود . و اهداف فرعی نظام اسلامی که ابزار تحقق هدف اصلی می باشند .
نظام سياسی اسلام ، برای دستيابی به اهداف اصلی و فرعی خود بر پايه ها واصول اصلی و فرعی استوار است و حرکت خود را بر اين پايه ها و اصول بنياد می نهد .
پايه ها واصول اصلی که چهار چوب عملکرد نظام سياسی را معين می کند عبارتند از : خدا محوری ، مردم سالاری دينی و عدالت محوری . همچنين اصول فرعی چون ايجاد امنيت سياسی و رعايت حدود آزادی و … .سر منشأ اين نوع اصول همان اصول اصلی و اوليه است .
اين پژوهش ديدگاه امام علی (ع) را راجع به اصل حکومت و اصول وپايه های ان بررسی کرده و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است . اميد است گامی در جهت ارتقاء بينش سياسی ، الگودهی صحيح به حکومتهای اسلامی و جلب رضايت اميرالمؤمنان علی (ع) باشد .

واژگان کليدی

ـ سياست
ـ حکومت
ـ امام
ـ حاکم
ـ اصل و اصول

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

مبانی قرآنی خطبه متقین

استاد راهنما
سرکار خانم بانشی

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

محقق
مهسا راحت

پاییز 1390

چکیده

در حدیثی از امام باقر علیه السلام آمده است؛ سخنان ما معصومین نشأت گرفته از آیات قرآن می باشد.
خطبه متقین هم از این قاعده مستثنی نیست و منشأ این خطبه هم کلام الهی است. و از آن جا که همه مسلمانان قرآن، کتاب خدا را قبول دارند. و اکثر اختلافات بر سر عترت و اهل بیت است اگر بتوان بیان کرد که مبنای کلام معصومین از قرآن است و هیچ منافاتی با قرآن ندارد می توان به هدف والایی رسید و تا اندازه ای از این اختلافات کاست. موضوع خطبه متقین بررسی صفات متقین است. تقوا از ماده وَقَیَ به معنای حفظ و نگهداری است. آثار تقوا بسیار است که از مهمترین آنها می توان به روشن بنی و حفظ انسان از آثار گناه اشاره کرد.
ابعاد خطبه متقین را می توان در سه موضوع خلاصه کرد. ویژگی های عبادی متقین، که از مهمترین این ویژگی ها می توان به تسلیم بودن محض در پیشگاه خداوند و توجه و عنایت ویژه به آیات قرآن اشاره کرد. به عنوان نمونه این فراز از خطبه قوه فی دین که مضمون آن قوت در دین است مطابق است با آیه «یا یحیی خذالکتاب بقوه». ویژگی های اجتماعی که از مهمترین آن ها می توان به امانت داری و رعایت حقوق همسایگان و اعتراف به حق اشاره کرد. به عنوان نمونه این فراز از خطبه لایضیع ما استحفظ که مضمون آن امانت داری است مطابق است با آیه «الذین هم لاماناتهم و عهدهم راعون» و ویژگی های فردی متقی که از مهمترین آن ها می توان به صبر پیشگی و دوری از طمع و تقدیر معیشت اشاره کرد. به عنوان نمونه این فراز از خطبه «صبراً فی الشده» مطابق است با آیه «والصابرین فی الباساء و الضراء».
کلمات کلیدی: قرآن، تقوا، نهج البلاغه.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

شگفتي هاي خلقت انسان و حيوان در نهج البلاغه

استاد راهنما
سركار خانم غفارنيا

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
زينب بابايي

پاييز 1388

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی شگفتی هایی از خلقت انسان و برخی از حشرات و پرندگان از قبیل، طاووس، خفاش، ملخ و مورچه با محوریت نهج البلاغه کلام امام علی (ع) نوشته شده است، بدین وسیله علاوه بر نشان دادن موقعیت علمی امام علی (ع) در زمینه های مختلف، به معرفی آیات و نشانه های قدرت، حکمت و تدبیر خداوندی در نظم و اتقان و هماهنگی موجود در این مخلوقات پرداخته است؛ معرف وجود خالقی که با درایت و حکیم و عالم باشد. چرا که شناخت خداوند از طریق شناخت مخلوقات و ممکن است امام علی (ع) در یادکرد عظمت خداوند: «از ملکوت قدرتش و شگفتی هایی که آثار حکمتش گویای آن هاست و اعتراف نیازمندانه خلایق به این که او به نگهداشت قدرتش آن ها را نگه داشته است چیزهایی به ما نشان داد که ما را به ضرورت وجود برهان بر شناختش راهنمایی کرد، و نوآوری هایی که آثار صنعت او و نشانه های حکمت او به وجود آورده اند، نمایان گشت. از این رو هرآنچه آفریده حجت و دلیل بر وجود او شده است گرچه آفریده ای گنگ باشد. حجت او با تدبیر، گویاست و دلالتش بر پدیدآورنده، برپاست.
بدین جهت پژوهش حاضر وسیله ای خواهد بود برای رسیدن به این شناخت آن هم شناختی که از کلام امام علی (ع) حاصل خواهد شد.
حضرت علوم گسترده ای را از راه های عقلی، تجربی، وحی به صورت غیرمستقیم کسب کرده اند و در کلامشان به این علوم اشاره نموده اند، علومی که می توان بیانگر قانون های ثابت و منظمی در جهان باشد و نشان دهنده ی قانونگذاری قانونمند و حکیم و عالم باشد، این علوم عبارتند از:
انسان شناسی چه از نظر روحی با بیان کمالات روحی و چه از نظر جسمی با بیان ساختار فیزیکی انسان از بدو خلقت و بدو تولد، علوم شناسایی محیط جانوران و گیاهان (بیولوژی) و شناخت عملکرد فیزیکی اندام (فیزیولوژی) و … همچنین علوم زیست شناسی و جانورشناسی با بیان ویژگی های خفاش به صورت کاملاً موشکافانه از فیزیک بدن او و خصلت های خاص آن، همچنین طاووس با سخن راندن و توصیف زیبایی های او از بال ها، اندام، سر و گردن و چگونگی تولید مثل او، گفتن از مورچه، چگونگی کسب روزی و چگونگی ساختار بدن او، از ملخ با بیان ساختمان بدنی او، تاثیرش بر طبیعت و چگونگی تولید مثل.
لذا مطالب این پژوهش با استفاده از کتب شرح نهج البلاغه که به صورت کلی و اختصاصی به این امر پرداخته بودن و همچنین کتب روائی، کتبی که پیرامون موضوع پژوهش مطالبی را در بر داشتند، به صورت جمع آوری مطالب در خصوص موضوع پایان نامه و سازماندهی آن ها جهت رسیدن به هدف پایان نامه تدوین شده است.
واژگان کلیدی: انسان، کمالات، حیوان، جسم، روح، شناخت، شگفتی، خلق، خلقت، جنین، خفاش، طاووس، ملخ و مورچه.

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

سیمای دنیا در نهج البلاغه

استاد راهنما
سرکار خانم فلاح زاده

استاد داور:
جناب آقای یزدانی

تهیه و تنظیم:
زینب عطاء الهی

پاییز 1389

چکیده

آنچه پیش روست بحثی پیرامون دنیا در نهج البلاغه است. اولین مطلبی که در این گفتار مورد توجه است اینست که آیا نهج البلاغه در باره دنیا مباحثی مطرح نموده است یا نه؟
با نگرش در نهج البلاغه بدست می آید که امام علی(ع) به مناسبت های گوناگون از دنیا و ویژگی های آن سخن گفته است. شاید کمتر متنی یافت شود که این مقدار به دنیا پرداخته و خصوصیات آن را بر شمرده باشد و تعبیر گروهی از بزرگان چنین بوده است که نهج البلاغه کتاب دنیا شناسی است.
در نهج البلاغه دو گونه خطاب نسبت به دنیا وجود دارد. امام در جائی دنیا را می ستاید و در جای دیگر آنرا نکوهش می کند. ستایش و مذمت از دنیا به نحوه نگرش افراد به آن بستگی دارد. بسیاری از انسانها در اثر غفلت، دنیا را هدف زندگی خود قرار داده و به آن دل می بندند و از هدف نهائی که هدف خلقت است باز می مانند بهمین خاطر امام علی (ع) بحث دنیا راگسترده و کامل بیان کرده اند.
در این نوشتار، به حقیقت دنیا، اقسام دنیا و ویژگی های آن و پیامدهای دنیا پرستی و راه های مبارزه با آن از دیدگاه امام علی (ع) بحث شده است. دنیا از دنو گرفته شده به معنی نزدیکتر اما حقیقت دنیا عبارتست از همین زمین و آنچه بر روی آنست از کوه ها و درختان گرفته تا دریاها و آدمیان.
دنیا در نهج البلاغه به عنوان وسیله و مقدمه رسیدن به آخرت، محل جمع آوری توشه معرفی شده است به دو قسم ممدوح و مذموم معرفی می شود. دنیای پسندیده امام علی(ع) آنست که وسیله ای باشد برای رسیدن به هدف اصلی و آن رسیدن به قرب الی الله است اما مذموم آنست که دنیا را اصل قرار داده و برای بدست آوردن آن از هیچ راهی دریغ نکند.
از ویژگی های دنیای مذموم می توان به فریبندگی آن، فناپذیری و بی اعتباری آن اشاره کرد که ره آوردهای شومی در پی دارد که برای مبارزه کردن با این نوع دنیا باید همواره یاد خدا، یاد مرگ و درس و عبرت گرفتن از گذشتگان و مبارزه با نفس و خودسازی در پیش گرفت تا بتوان از این دنیای فانی سربلند بیرون آمد.
واژگان کلیدی: دنیا، دنیا دون، دنیا طلب، دنیاپرست، مذموم، ممدوح، دهر، عاجله، آخرت.