تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

قساوت قلب از دیدگاه قرآن

استاد راهنما
سركار خانم صادقی

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
ام النبین برشان

بهار 1389

چکیده

قلب گرهر اصیل و مهد معرفت و محبت است که باید از این ودیعه ی ارزشمند الهی، نهایت مراقبت را به عمل آورد؛ تا همیشه سالم بماند و نباید با گناهان و اعمال نادرست، زنگار بر آن ایجاد شود؛ چرا که در این صورت، قلب سلیم، تبدیل به قلب شقی و بیماری شده که یکی از این بیماری ها، قساوت قلب نام دارد و با این شرایط، انسان، به جای اینکه به وسیله ی قلب، به راه نجات، سعادت، القاء و قرب الهی دست یابد، به فساد کشیده شده و موجبات هلاکت او فراهم می گردد؛ چرا که روح انسان، با جسم او در ارتباط بوده و از آن تاثیر می پذیرد که اگر در زندگی، مرتکب گناه شود، نقاط سیاهی قلب او را فرا گرفته و هر چه او برگناهش اصرار بورزد، این سیاهی، به سختی و سفتی دل می انجامد که در نهایت، دیگر قدرت درک حقایق را نداشته و به حیوانی تبدیل شده که هیچ لینت و ترحمی در قلبش وجود ندارد و قساوت، تمام روح او را در بر گرفته است.
در این تحقیق به حقیقت قلب و قساوت آن، عوامل، آثار و پیامدها و در آخر به راه های درمان این بیماری پرداخته شده؛ که به لحاظ نوع نگرش، توصیفی و به لحاظ کار کرد، کاربردی بوده ودر این راستا، از منابع روایی، تفسیری، اخلاقی و… مانند المیزان، چهل حدیث، تسنیم، بحارالانوار و قلب سلیم استفاده شده است.
کلید واژه: قلب، قساوت، سلامت، غفلت، مرض، گناه

مدرسه علمیه الزهرا علیه السلام
شهرستان شیراز

پایان نامه سطح دو ( کارشناسی )

غفلت در قرآن و سنت

استاد راهنما :
سرکار خانم غفارنیا

استاد داور :
سرکار خانم فلاح زاده

پژوهشگر:
زهره آسیابانی

خردادماه 1386

چکیـده

غفلت به سستی نفس و توجه نداشتن به هدف ؛ به مبدأ (خدا) و منتهی (مرگ و معاد) و مشغول شدن به امور دنیوی معنا شده است .
انسان باید هوشیار باشد که در زندگی چند روزه خویش کمتر دچار نسیان و خطا شود که این نسیان و خطایش سبب آن نشده که از مصادیق غافلین به شمار آید و کم کم در انسان نشانه های غفلت از جمله سرگرمی و بی فکری ظهور پیدا کند.
علاوه بر آنکه با مورد بررسی قرار دادن، اقسام غفلت می توان با حالت آرامش بیشتری به زندگی خویش ادامه داد و با بررسی عواملی که باعث غفلت می شود، انسان متوجه آن شده که از چه موردهایی دوری گزیند و همچنین با خودداری از آنها مانند جهل، آرزوهای دراز و مقامات دنیوی و همنشینی با بدان و … از غفلت گریخته، خود را به خدای خویش نزدیک کند.
در حالی که پیروی از هوای نفس انسان غرق در لذایذ دنیوی شده و به گناهان گوناگونی مشغول می شود و همین باعث می شود که انسان تحمل شنیدن حق را نداشته و حقایق را نادیده گرفته، پس نتیجه اش چیزی نمی شود جز آنکه قلب و روح او به خواسته های نفسانی اش توجه می دارد و آنقدر سخت می شود که همه روح و روان او منحصر در این دنیا می شود.
و علاوه بر این، فرورفتن در غفلت، هم از نظر دنیوی و هم از نظر اخروی بر زندگیش اثر بگذارد ؛ از نظر دنیوی باعث می شود که دید انسان نسبت به عمق مسائل کوتاه شود و فقط جنبه ظاهری این دنیا را ببیند و خود را فراموش کند، و از نظر اخروی باعث می شود که انسان آخرت را فراموش کند و دست به انکار معاد بزند.
و در روز قیامت به صورت نابینا محشور شده و دچار پشیمانی شود که دیگر هیچ سودی ندارد و عاقبتش گرفتارشدن به عذاب سخت است. پس برای گریز از این آسیب با تفکر و یاری جستن از خداوند و عبرت از گذشتگان به فکر خویش بوده و بداند که چیزی جز مرگ در انتظارش نخواهد بود.
این نوشتار در محدوده ی تفاسیر و کتب اخلاقی با بخش های بیان شده فوق یعنی مفهوم شناسی ، بیان مصادیق ، اقسام و مراتب آن و عوامل و در نتیجه راه های درمان آن تنظیم شده است .

کلید واژه
غفلت، یقظه، تنبه، ذکر، تغافل، سهو، نسیان، خطا .

مركز مديريت حوزه هاي علميه خواهران
حوزه علميه الزهرا (عليها سلام)
شهرستان شيراز
سطح 2

پايان نامه سطح (2) كارشناسي

عوامل معنوي آرامش در قرآن

استاد راهنما:
سركار خانم غفار نيا
محقق:
اعظم فربود
تابستان 88

چکیده

آرامش در لغت به معنای راحتی و سکون و در اصطلاح حالتی از فراغ بال و احساس راحتی است در قرآن کریم کلمات مختلفی است که به معنای آرامش به کار برده شده است. از جمله سکینه، طمأنینه، أمن، لا خوف علیهم و لا هم یحزنون سلام و … از آنجا که آرامش گم شده بشریت است برای به دست آوردن آن از راه های گوناگونی استفاده می کنند بنابراین، آرامش به دو نوع منفی و مثبت تقسیم شده است.
آرامشی که ازوسیله های منفی مثل تجملات ، ثروث اندوزی، اعتیاد، قرص های روان گردان و… به دست می آید یک آرامش موقت و زیان آور است که نه تنها آرامش واقعی را به همراه ندارد بلکه اضطراب را بیشتر می کند. در مقابل آرامش های مثبت، آرامش هایی است که از راه های سفارش شده از پیامبران و ائمه (ع) و بزرگان و عالمان است. راه هایی که سعادت بشر را به همراه دارد. مانند: به دست آوردن اخلاق نیکو، ورزش، به طبیعت رفتن و … و همچنین عوامل معنوی که در قرآن به آن سفارش شده است، كه اين نوشتار به بررسي اين عوامل در دو دسته، عوامل اعتقادي و عوامل عبادي در قالب 3 بخش: مفهوم و اهميت آرامش، عوامل اعتقادي و عوامل عبادي مي پردازد. روش اين تحقيق علمي و مطالب آن به صورت كتابخانه اي جمع آوري شده است. از مهمترين منابع آن كتب تفسيري چون الميزان، نمونه و … مي باشد.
واژگان كليدي: آرامش، سكينه، طمأنينه، أمن، قرآن.

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

عبادالرحمان در قرآن

استاد راهنما:
سرکار خانم محسنی

استاد داور:
سرکار خانم فلاحزاده

محقق:
فاطمه قیصرپور

زمستان 1389

چکیده

دست آفرینش، انسان را به گونه ای آفریده است که گویا الگوپذیری در متن خلقت او نهاده شده است. الگو و اسوه در جایی به کار می رود که انسان در نیکی و بدی از دیگری تبعیت و پیروی می کند. در فرهنگ قران، اسوه به معنای پیروی نیک و سودمند است. یکی از مؤثرترین وکارآمدترین شیوه های تربیتی که در قران به کرّات موردتوجه قرار گرفته، ارائه الگوهای شایسته است. یکی از الگوهای معرفی شده توسط قرآن عبادالرحمن هستند. کلمه عباد در قرآن، گاه به معنای عام به کار می رود که مقصود تمامی بندگان هستند و گاه مراد معنای خاصی است و فقط گروه خاصی از بندگان را شامل می شود.
مراد از عباد در این جا گروه خاصی هستند. اصلی ترین و کاملترین مصداق عبادالرحمن، ائمه معصومین(ع) هستند و پیروان و شیعیان آنان نیز با امتثال اوامر آنان می توانند جز عبادالرحمن باشند. انسان برای کامل شدن و ورود در جرگه عبادالرحمن و بندگان شایسته خداوند هم باید یک سلسله امور ایجابی و هم یک دسته امور سلبی را مدّ نظر قرار دهد. قرآن کریم در آیات پایانی سوره فرقان به اوصاف سلبی و ایجابی عبادالرحمن اشاره می نماید. این اوصاف مشتمل بر ویژگی های فردی یعنی شب زنده داری، خوف و خشیت الهی، پرهیز از شرک، عفت و پاکدامنی، تفکر در آیات الهی، استمرار بر دعا، صبر و بردباری و ویژگی های اجتماعی یعنی تواضع، حلم و مدارا با مردم، اعتدال در انفاق، عدم قتل نفس، پرهیز از شهادت به زور، عبور کریمانه از اهل لغو می باشد این پژوهش در 4 بخش به بیان حقیقت الگو، مفهوم عبادالرحمن، ویژگیهای فردی و اجتماعی می پردازد. روشی که در این تحقیق برای بیان مطالب در نظر گرفته شده از لحاظ راهبرد، توصیفی، براساس نگرش کاربردی و نحوه جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است و منابع مورد استفاده تفسیری- اخلاقی می باشد مانند سیمای انسان کامل در قرآن، رستگاران، ویژگی بندگان خدا در قرآن، والاترین بندگان و…
کلید واژه: عباد، عبودیت، رحمن، قرآن، اسوه، امامت، اجتماعی

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

شاخصه هاي برتري پيامبر اكرم بر پيامبران در قرآن

استاد راهنما
سركار خانم محسني

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
زهره زماني

تابستان 1388

چكيده

طبق فرموده ي قرآن بعضي از انبياء بر برخي ديگر فضيلت دارند، در اين ميان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) همه ي مزاياي عامه و خاصه ي انبياي پيشين و اولوالعزم را به نحو كمال دارا است. پيامبران الهي همگي از طرف خداوند برگزيده شده و برخي از نان به مقام رسالت نيز نايل آمدند و بعضي ديگر مقامي فوق مقام رسالت به آن ها اعطا شد كه همان مقام امامت است. فرستادگان خداوند هم از جهت علمي و هم به صورت علمي از هر گونه خطا و نسيان و جهلي معصوم و داراي علم فراوان بوده اند.
ويژگي خاص مربوط به رسالت رسول خدا (صلي الله عليه و آله) عبارتند از: بشارت حضرت مسيح به آمدن ايشان، آوردن قرآن به عنوان معجزه ي جاودان و خاتم الانبياء بودن آن حضرت. منزلت رسول اكرم (صلي الله و آله) نزد خداوند بسيار والا بوده چنان كه خداوند در قرآن هنگام ذكر نام پيامبر (صلي الله عليه و آله) و مورد خطاب قرار دادن ايشان احترام خاصي براي حضرت قائل است كه براي ديگر انبياء قائل نبوده است. اعطاي مقام شفاعت وسيع به آن حضرت و مانع نزول عذاب بودن وجود مبارك ايشان هم از ديگر مصاديق ديگر تكريم پيامبر (صلي الله عليه و آله) مي باشد.
قرآن كريم پيامبر خدا را نخستين مسلمان معرفي كرده و عبوديت محض و اخلاص آن حضرت را در آيات به روشني بيان نموده است. پيامبر (صلي الله عليه و آله) الگوي نيكو براي جهانيان معرفي شده و در روز قيامت شاهد شاهدان مي باشد.
شاخصه هاي اخلاقي رسول خدا (صلي الله عليه و آله) عبارتند از: رحمت و رأفت، صبر و شكيبايي و نرمي و صلابت. اين تحقيق در پنج بخش با عناوين: 1-كليات موضوع 2-ويژگي هاي مشترك پيامبران 3-شاخصه هاي رسالت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) 4-منزلت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) 5- شاخصه هاي اخلاقي پيامبر (صلي الله عليه و آله) ارائه شده است.
با توجه به موضوع پايان نامه روشي كه مد نظر قرار گرفته توصيفي- كاربردي مي باشد و از منابع تفسيري مانند سيره ي رسول خدا (صلي الله عليه و آله) در قرآن حضرت آيت الله جوادي آملي، پيام قرآن ايت الله مكارم شيرازي و تفاسير الميزان و نمونه استفاده بيشتري شده است.
كليد واژه: شاخص، برتري، پيامبر، اكرم، عبوديت، خلق، عظيم، رسالت، خاتميت.