مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران
مدرسه علمیه الزهرا (سلام الله علیها) شهرستان شیراز
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

موضوع
دعاهای پیامبران علیهم السلام در قرآن

استاد راهنما
سرکارخانم طهرانی

استاد داور
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر
فاطمه هادیان

شهریور1392

چكيده
دعا از ريشه (دعو) و به معناي طلب ياري ، خواهاني و رغبت به سوي خداوند است و از نگاه اهل شرع به درخواست عنايت و فضل از خداوند و اظهار نيازمندي به درگاه احديت است . براي دعا انواع و اقسام متعددي از جمله: مأثور و غير مأثور ذكر شده است. در قرآن کریم آیات بسیاری در اهمیت و فضیلت دعا آمده است. دعا در قرآن عبادت محسوب شده و کسی که از آن روی برمی گرداند عذاب جهنّم شامل او می شود. هم چنین روایات زیادی درباره ی فضیلت دعا گفته شده است. از دعا در احادیث، نور آسمانها و زمین، سلاح انبیاء و… یاد شده است.
برای دعا کردن مراحلی است که بايدقدم به قدم طی شود. دعا کننده باید در دعا تمرکز و حضور داشته باشد و در کنار دعا کردن، حرکت و تلاش کند و هم چنین جایگاه ضعف و ناتوانی خود را در دعا نسبت به خداوند در نظر داشته باشد.
درباره ی اهداف و چرایی دعا می توان گفت که انسانها برای دعا کردن مهم ترین هدفی که دارند اجابت درخواست آنان است چرا که انسان ذاتاً فقیر و محدود است و فطرتاً به دنبال خداوند و خواندن اوست.
در آیات و روایات برای دعا کردن آداب گوناگونی ذکر گردیده است از جمله دعا کردن پیامبران در پنهانی، بالابردن دست ها هنگام دعا، گریه و تباکی و…
هم چنین در استجابت دعا شرایط خاصی نیز دخیل می باشد هم چون توبه و استغفار، پاکی از مظالم و حق الناس، رعایت زمان و مکان مناسب و… که با تعمّق در آنها و عمل کردن به آن موارد دعای مورد نظر به استجابت نزدیک می شود و غافل شدن و عمل نکردن به آنها مانع استجابت یا باعث تأخیر در اجابت می شود.
و البته گاهی توجه کافی به آداب و شرایط دعا صورت می گیرد ولی خداوند بنا به حکمت و علم خویش یا دوست داشتن صدای بنده ، دعا را در زمان مناسب به اجابت می رساند.
با دقت نظر در آيات قران كريم، اين مطلب دريافته مي شود كه تعداد زيادي از آيات قرآن شامل دعا و خصوصاً دعاهای پیامبران است. دعاهایی مانند طلب شرح صدر و گویایی زبان از حضرت موسی-علیه السلام-، ورود و خروج صادقانه از حضرت محمد- صلی الله علیه و آله و سلم- و… که شامل معانی و مفاهیم والا و معرفت بخش است که در نتیجه، بر پیشرفت تمام جنبه های زندگی انسان اثرهای مثبتی هم چون دفع بلا، هدایت و توفیق انسان، خشوع به درگاه الهی و… می گذارد.
كليد واژه ها: ادب ،دعا، استجابت.

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

دعا
از دیدگاه آیات و روایات

استاد راهنما:
سرکار خانم آبخیز

محقق:
لیلا کیانی
زمستان 1386

چکیده:

در اين پژوهش به بررسي مسأله «دعا از ديدگاه آيات و روايات» پرداخته شده است. دعا صحبت عاشقانه با معبود بي نياز است. حقيقت دعا چيزي جز نزديكي به او نيست. در كتاب و سنت از دعا به عنوان عبادت ياد شده است. در واقع فلسفه دعا، فوايد و آثار دنيوي و اخروي دعا، آداب قبل، همراه و بعد از دعا، اقسام دعاهايي كه در قرآن آمده است، اسباب تسريع در استجابت دعا، موانع استجابت دعا و دعاهايي كه از بعضي از افراد در بعضي حالات خيلي زود به استجابت مي رسد از جمله اهداف انتخاب اين موضوع به شمار مي رود.
دعا انسان را از تاريكي نجات مي دهد و به رستگاري مي رساند. مغز عبادت و برترين عبادت دعاست، قضاي حتمي و بلا را مي توان با دعا برگرداند.
منابع مهمي كه در اين پژوهش به كار رفته است: بحارالانوار تأليف محمد باقر مجلسي، آيين بندگي و نيايش تأليف احمد بن فهد حلي، اصول كافي تأليف محمد بن يعقوب بن اسحاق رازي كليني، تفسير الميزان تأليف محمد حسين طباطبائي، ميزان الحكمه تأليف محمد مهدي ري شهري، دعا عامل پيشرفت يا ركود تأليف محمد مصطفوي كرماني دعا و توسل تأليف سيدعلي محمد دستغيب مي باشد و روش كار نيز به صورت فيش برداري و روش كتابخانه اي مي باشد.
در كل نتايجي كه از مطالعه ي اين تحقيق به دست مي آيد اين است كه:
دعا شرايطي دارد و بي مقدمه و بدون شرايطي كه مقدمه دعاست نمي توان به اجابت آن رسيد دعا را بايد با نام و مدح و ثناي خداوند، صلوات، توبه و انابه، تضرع و ابتهال شروع كرد و با صلوات به پايان رساند.
براي اينكه احتمال اجابت دعا و سرعت برآورده شدن آن را بيشتر كنيم بايد به مكان ها و زمان هايي كه در روايات، در زمينه ي دعا به آنها سفارش شده، توجه كنيم.
شرايط و موانع دعا نيز در اجابت يا عدم اجابت دعا تأثير بسزایي دارد. با ايجاد شرايط و رفع موانع دعا مي توانيم به مستجاب شدن دعاي خود اميدوارتر باشيم.
هنگامي كه دعا مستجاب شد مواظب باشيم كه غرور به سراغمان نيايد و اگر دعا مستجاب نشد مأيوس نشويم و بدانيم كه خداوند مصلحت بندگانش را بهتر از خود آنها
مي داند و توجه داشته باشيم كه هيچ گاه دعا كردن را فراموش نكنيم تا به موقع نياز و دعا كردن، خداوند و ملائكه بيگانه به صدايمان باشند و صدايمان را نشنوند.
اگر انسان از شرايطي كه لازمه دعا كردن است بي اطلاع باشد و آن شرايط را رعايت نكند و در ضمن به مقصود و مطلوب خود در دعا نايل نشود ممكن است بر اثر عدم وصول به مقصدش باعث نوعي بدبيني و عدم اعتماد نسبت به خداوند شود.
پس با رعايت كردن شرايط دعا مي توان به استجابت دعا اميدوارتر بود و به بركات و لذائذ مناجات و ارتباط با خدا رسيد.
واژگان كليدي: دعا، استغاثه، شرايط، موانع، مناجات، حاجت، استجابت، مستجاب، نياز، عبادت

خلود در جهنم

استاد راهنما:
حجه الاسلام والمسلمین یوسفعلی

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

تهیه و تنظیم:
زهرا نوروزی

تابستان 1390

چکیده:
بی شک میان جرم و جریمه همیشه تناسبی برقرار است.هرقدر جرم سنگین تر باشد مجازات آن نیز سنگین تر است. این مجازاتهای قراردادی است ولی در آثار وضعی و طبیعی انسان مسأله طوری است که گاه انسان بر اثر یک لحظه سهل انگاری گرفتار عارضه ای می شود که قابل جبران نیست. از آیات قرآن نیز به خوبی استفاده می شود که گروهی به علت انجام برخی گناهان در عذاب ابدی خواهند بود و در دوزخ مخلدند و خلود به معنای همیشه ماندن و جاودانگی در عذاب است. در آیات قرآن و روایات ائمه علیهم السلام مکرر از عذاب جاودان یاد شده و اسباب و عواملی را باعث خلود از جمله: کفر، شرک، نفاق، ارتداد، تکذیب آیات خدا و دشمنی و نافرمانی کردن از دستورات خدا و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و … البته درباره ی مخلدین در آتش با دقت در آیات و روایات معلوم می شود، آن چه قدر مسلم است که در آتش دوزخ مخلدند کفار و بی ایمان ها هستند. اما همه معصیت کاران، مخلد در جهنم نیستند، مگر این که گناه آن چنان عظیم باشد که انسان را به کفر و ترک ایمان بکشاند یا سبب شود که، شخص بی ایمان از دنیا برود وگرنه صرف ارتکاب گناه با وجود ایمان باعث خلود در جهنم نمی شود.
همچنین مسأله ی خلود و ابدیت، تنها در رابطه با عذابهای جهنم نیست بلکه این واژه در رابطه با نعمت های بهشتی نیز به کار رفته و نعمت های بهشتی نیز ابدی و دائمی هستند، لکن خلود و دوام در نعمت های الهی مسأله ساز نیست، زیرا لطف خدای بی نهایت بود و مؤمنین می توانند بی نهایت مشمول عنایت او باشند. پس ایرادگیری ها در محور ابدیت عذاب است که خلود و ابدیت را چون گناه محدود است با عذاب جاودان مخالف و با عدل خدا ناسازگار می دانند. البته این از راه پذیرفتن تجسم اعمال و تکوینی بودن کیفرهای اخروی که نتیجه طبیعی اعمال است قابل پاسخ است. اشکالات مطرح شده هیچ یک با ظواهر آیات و روایات سازگار نیست لذا علمای اسلامی اشکالات و توجیهات مخالفان را مردود دانسته و هم جهنم و هم عذاب را ابدی دانسته اند و آن را نه منافی با عدالت خدا دانسته و نه معارض با لطف الهی.
کلیدواژه: خلود- جهنم-کفر- شرک- نفاق

حوزه علمیه الزهرا (س) شیراز
شهرستان شیراز
پایان نامه سطح 2 (کارشناسی)

عنوان:
حقیقت شیطان از منظر قرآن کریم

استاد راهنما:
سرکار خانم رنجبر

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر:
پریسا ایمانلو قراچه

پاییز 92

چکیده
انسان موجودی است مختار و آزاد و می تواند در انتخاب مسیر خویش یکی از راه خیر و شر را انتخاب کند، اگر راه خیر مستقیم را برگزیند به سعادت و رستگاری نائل می گردد و اگر راه شر را انتخاب کند خود را به هلاکت و نابودی می افکند و در این مسیر شیطان ابزارها و دام های متعددی دارد چنان کارهای خود را بر آدمیان زینت می بخشد که گویی همان راه درست است.
دام های شیطان بر اساس روحیات و اعتقادات افراد متفاوت است و برای همه افراد بشر یکسان عمل نمی کند از جمله ابزارها و دام هایی که شیطان برای اغوای افراد انجام می دهد وسوسه ها و القائات، زن، شراب، طلا، نقره و پول، ایجاد فراموشی در انسان، هواپرستی و….
از جمله راه های مقابله با ابزارها و دام های شیطان توکل، ذکر و دعا، استعاذه، بندگی و اخلاص و …. و همچنین آشنایی با فرقه ی شیطان پرستی که امروزه در حال گسترش است که آن ها با چه علل و عواملی انسان ها را به سمت خود می کشانند و حال با چه راهکارهایی می تواند با این گروه مقابله کرد.
واژگان کلیدی: ابلیس، وسوسه، عوامل، توکل و ولایت.

حضرت سليمان عليه‌السلام در قرآن ، روايات و عهدین

استاد راهنما:
حجه الاسلام و المسلمین دکتر سامی
استاد مشاور:
حجه الاسلام و المسلمین دکتر ذاکری

استاد داور :
آقای طلعتی

تهیه و تنظیم :
مريم فرهنگ

تاريخ دفاع :
تابستان 1390

چكيده
حضرت سليمان عليه السلام يكي از انبياي مقرب درگاه الهي ميباشد. آن حضرت مانند پدر بزرگوارشان حضرت داود عليه السلام داراي خصوصيات اخلاقي بودند كه توانستند بدان وسيله به درجات رفيع قرب الهي نائل آيند. نعم العبد بودن، اوابيت، خلق نيكو، شكر‌گذاري براي نعمات الهي و كفران نعمت ننمودن و …، از خصائصي است كه به ايشان سير صعودي داد. اما از نظر عهدين، آن خلق عظيم كه ما به او نسبت مي دهيم كاملاً بي اساس و بيهوده است. عهدين، نسبت هاي ناروا و بي جايي به ايشان ميدهد كه البته در كتب اسلامي با ادله قوي، اين تهمت ها از دامان پاك آن حضرت و پدر و مادر بزرگوارش، پاك ميشود. در قرآن كه كتاب الهي، مسلمانان است، آيات فراواني در مورد حضرت سليمان، آورده شده و تفاسير بسياري بر آن نوشته شده است. اين آيات نشان دهنده آن است كه حضرتش، قدرت هاي فراواني در اختيار داشتند اما اين قدرت ها، ايشان را از مسير تمامي پيامبران الهي، جدا نكرد، بلكه به كمك آنها توانست همگان (از جمله ملكه سبا) را به سوي حق راهنمايي كند. در مورد آيات قرآن، بهانه جويان، شبهاتي آفريده اند كه البته عالمان اسلامي به تمامي آنها جواب محكم داده اند. در مورد حضرت سليمان عليه السلام روايات فراواني نيز آورده شده است كه يقين ما را درباره سرشت پاك آن حضرت دو چندان مي نمايد.
كليد واژه‌: قرآن ، تورات ، سبأ، یمن ، بلقیس ، سلیمان ،هدهد