چکیده مقاله قرآن، مبانی و شاخصه های تمدن اسلامی

زهره زارع

چکیده

تمدن صورت مادی حیات انسان و فرهنگ روحی است که در کالبد تمدن دمیده می شود تا سبب حرکت و جنبش آن شود و در واقع تمدن به عنوان ثمره ی فرهنگ قابل بررسی است. بررسی های تاریخی نشان می دهد که تمدن های پیشین از جمله تمدن ایران باستان و غرب باستان، اغلب بر پایه ی شرک و چندخدایی استوار بوده اند و عدالت که مهمترین شاخصه ی تمدن اسلامی است در آن ها وجود نداشته و همه ی امکانات مادی و حکومتی به اقشار خاص و ثروتمند جامعه اختصاص داشته است. با ظهور اسلام به عنوان کامل ترین دین الهی و برنامه زندگی انسان ها، مهم ترین مبانی یک تمدن اصیل و پایدار در قرآن معرفی شدند تا جوامع انسانی با بهره گیری از آن ها به پیشرفت و سعادت دست یابند. مهمترین شاخصه هایی که قرآن کریم به آن ها اشاره می کند تعلیم و تعلم، مبارزه با جهل و بی سوادی، برقراری عدالت در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، جزایی و …، و همچنین مباحث اقتصادی است. اسلام اقتصاد را به عنوان یکی از ارکان مهم زندگی انسان برشمرده است اما قائل به اصالت آن نیست؛ بلکه آن را تنها وسیله ای برای نیل به هدف که همان سعادت و تکامل بشری است، می داند.

واژگان کلیدی: اسلام، مبانی، قرآن، تمدن.