تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

عبادالرحمان در قرآن

استاد راهنما:
سرکار خانم محسنی

استاد داور:
سرکار خانم فلاحزاده

محقق:
فاطمه قیصرپور

زمستان 1389

چکیده

دست آفرینش، انسان را به گونه ای آفریده است که گویا الگوپذیری در متن خلقت او نهاده شده است. الگو و اسوه در جایی به کار می رود که انسان در نیکی و بدی از دیگری تبعیت و پیروی می کند. در فرهنگ قران، اسوه به معنای پیروی نیک و سودمند است. یکی از مؤثرترین وکارآمدترین شیوه های تربیتی که در قران به کرّات موردتوجه قرار گرفته، ارائه الگوهای شایسته است. یکی از الگوهای معرفی شده توسط قرآن عبادالرحمن هستند. کلمه عباد در قرآن، گاه به معنای عام به کار می رود که مقصود تمامی بندگان هستند و گاه مراد معنای خاصی است و فقط گروه خاصی از بندگان را شامل می شود.
مراد از عباد در این جا گروه خاصی هستند. اصلی ترین و کاملترین مصداق عبادالرحمن، ائمه معصومین(ع) هستند و پیروان و شیعیان آنان نیز با امتثال اوامر آنان می توانند جز عبادالرحمن باشند. انسان برای کامل شدن و ورود در جرگه عبادالرحمن و بندگان شایسته خداوند هم باید یک سلسله امور ایجابی و هم یک دسته امور سلبی را مدّ نظر قرار دهد. قرآن کریم در آیات پایانی سوره فرقان به اوصاف سلبی و ایجابی عبادالرحمن اشاره می نماید. این اوصاف مشتمل بر ویژگی های فردی یعنی شب زنده داری، خوف و خشیت الهی، پرهیز از شرک، عفت و پاکدامنی، تفکر در آیات الهی، استمرار بر دعا، صبر و بردباری و ویژگی های اجتماعی یعنی تواضع، حلم و مدارا با مردم، اعتدال در انفاق، عدم قتل نفس، پرهیز از شهادت به زور، عبور کریمانه از اهل لغو می باشد این پژوهش در 4 بخش به بیان حقیقت الگو، مفهوم عبادالرحمن، ویژگیهای فردی و اجتماعی می پردازد. روشی که در این تحقیق برای بیان مطالب در نظر گرفته شده از لحاظ راهبرد، توصیفی، براساس نگرش کاربردی و نحوه جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است و منابع مورد استفاده تفسیری- اخلاقی می باشد مانند سیمای انسان کامل در قرآن، رستگاران، ویژگی بندگان خدا در قرآن، والاترین بندگان و…
کلید واژه: عباد، عبودیت، رحمن، قرآن، اسوه، امامت، اجتماعی

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

شاخصه هاي برتري پيامبر اكرم بر پيامبران در قرآن

استاد راهنما
سركار خانم محسني

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
زهره زماني

تابستان 1388

چكيده

طبق فرموده ي قرآن بعضي از انبياء بر برخي ديگر فضيلت دارند، در اين ميان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) همه ي مزاياي عامه و خاصه ي انبياي پيشين و اولوالعزم را به نحو كمال دارا است. پيامبران الهي همگي از طرف خداوند برگزيده شده و برخي از نان به مقام رسالت نيز نايل آمدند و بعضي ديگر مقامي فوق مقام رسالت به آن ها اعطا شد كه همان مقام امامت است. فرستادگان خداوند هم از جهت علمي و هم به صورت علمي از هر گونه خطا و نسيان و جهلي معصوم و داراي علم فراوان بوده اند.
ويژگي خاص مربوط به رسالت رسول خدا (صلي الله عليه و آله) عبارتند از: بشارت حضرت مسيح به آمدن ايشان، آوردن قرآن به عنوان معجزه ي جاودان و خاتم الانبياء بودن آن حضرت. منزلت رسول اكرم (صلي الله و آله) نزد خداوند بسيار والا بوده چنان كه خداوند در قرآن هنگام ذكر نام پيامبر (صلي الله عليه و آله) و مورد خطاب قرار دادن ايشان احترام خاصي براي حضرت قائل است كه براي ديگر انبياء قائل نبوده است. اعطاي مقام شفاعت وسيع به آن حضرت و مانع نزول عذاب بودن وجود مبارك ايشان هم از ديگر مصاديق ديگر تكريم پيامبر (صلي الله عليه و آله) مي باشد.
قرآن كريم پيامبر خدا را نخستين مسلمان معرفي كرده و عبوديت محض و اخلاص آن حضرت را در آيات به روشني بيان نموده است. پيامبر (صلي الله عليه و آله) الگوي نيكو براي جهانيان معرفي شده و در روز قيامت شاهد شاهدان مي باشد.
شاخصه هاي اخلاقي رسول خدا (صلي الله عليه و آله) عبارتند از: رحمت و رأفت، صبر و شكيبايي و نرمي و صلابت. اين تحقيق در پنج بخش با عناوين: 1-كليات موضوع 2-ويژگي هاي مشترك پيامبران 3-شاخصه هاي رسالت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) 4-منزلت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) 5- شاخصه هاي اخلاقي پيامبر (صلي الله عليه و آله) ارائه شده است.
با توجه به موضوع پايان نامه روشي كه مد نظر قرار گرفته توصيفي- كاربردي مي باشد و از منابع تفسيري مانند سيره ي رسول خدا (صلي الله عليه و آله) در قرآن حضرت آيت الله جوادي آملي، پيام قرآن ايت الله مكارم شيرازي و تفاسير الميزان و نمونه استفاده بيشتري شده است.
كليد واژه: شاخص، برتري، پيامبر، اكرم، عبوديت، خلق، عظيم، رسالت، خاتميت.

حوزه علميه الزهرا(عليها السلام)
شهرستان شيراز

تحقيق پايان سطح دو (كارشناسي)

سيماي زنان نمونه در قرآن

استاد راهنما
سركار خانم غفارنيا

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
آزاده زينلي

تابستان 1388

چكيده

جامعه گسترده زنان بيش از نيمي از جمعیت بشر را تشكيل مي دهند و شناخت ويژگي هاي رواني – اخلاقي، نيازها، توانايي ها و ظرافت هاي دنياي شگفت انگيز بانوان و جايگاه اجتماعي، طبيعي، اقتصادي و فرهنگي آنان شناخت نيمي از جامعه بشري است. بدون اين آگاهي ها، استفاده از عواطف و ادراكات و توان هاي جسمي و روحي زنان در جهت مثبت يا منفي مقدور نيست.
تكامل انساني زن در پرتو شريعت آسمانی اسلام، ترديد ناپذير است. قرآن كريم راه سلوك معنوي را در برابر زنان چنان گشود كه از مريم و همسر فرعون به عنوان دو مثل و الگو براي همه مؤمنان ياد میکند. براي اينكه زنان شايسته و مقدس مي توانند الگوهاي خوبي براي ديگران باشند. پيداست كه زن با سير در مسير الهي، لايق دريافت وحي مي شود و اين لياقت، خود گواهي بر مدعاي تساوي زن و مرد در پهنه ي ايمان و تقواست.
ترسيم چهره زنان نمونه، براي تبيين ارزشهاي زن مسلمان است. اين نوشتار در جهت رونمايي از تعدادي از اين زنان الگوست و در چهار بخش اصلي تدوين گشته كه بخش اول آن شامل كليات نوشتار مي باشد و در بخش دوم به سیمای زنان در قرآن پرداخته شده و دو بخش بعد به بيان ملاك ها و نقش هاي زنان به عنوان نقش مادري و نقش همسري با بيان ويژگي ها و زندگينامه مادران نمونه قرآني و همسران نمونه قرآني پرداخته شده است.
زناني كه از مثل ها و الگوها و كلام قرآن تبعيت مي كنند خود نيز نمونه هايي از مردم نمونه اند كه گاه رتبه اي بالاتر از مردان مي يابند و مردان نيز بايد از آنان الگو بگيرند.
روش اين تحقيق ازجهت راهکار كتابخانه اي ، بر اساس راهبرد توصيفي وبراساس نگرش کاربردی مي باشد ، منابع مهم مورد استفاده كتب تفسيري و كتابهايي چون زن در آئينه جلال و جمالاز آیت الله جوادی آملی، درآمدي بر نظام شخصيت زن در اسلام محمدرضا زیبایی نژاد و سيماي زنان در قرآن از علی اکبر بابازاده مي باشد .
واژه گان كليدي: زن، نمونه، قرآن، همسر، مادر ،الگو .

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

موضوع
شرح دعای عدیله

استاد راهنما
سرکار خانم رضوی

استاد داور
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر
مریم دل¬افکار

تابستان 92

با توجّه به سنت و سیره اهل بیت(علیهم السلام) و مشاهده اهتمام آن ها به مسأله دعا می توان به جایگاه و اهمیت دعا در آموزه های اسلامی پی برد. آیات قرآنی و روایات بسیاری که در باب آداب ظاهری و باطنی دعا، شرایط خاصی که در مورد استجابت مطرح شده است همگی اثبات کننده مشروعیت دعا می باشد. دعای عدیله عند الموت نیز یکی از این دعاهای مورد اهتمام است که سند آن از منظر بزرگانی مانند عباس قمی،آیت الله نوری و دیگر بزرگان مورد تأیید است.
واژه شناسی و نکات ادبی و بلاغی این دعا،در درک دقیق معانی بسیار کمک کننده است.ودائع، عدیله و وُسع و طاقت از واژگان کلیدی این دعا هستند و صَناعت مراعات النظیر و تقیید در مقام تأکیدو انحصار،از نکات بلاغی مهم این دعا است.
از لحاظ اعتقادی این دعا به سه مسأله اصول دین،توحید،نبوت ومعاد به صورت واضح و آشکار اشاره می کند والبته مسأله انتظار و امامت را نیز فروگذار نگذاشته است. مسائل اخلاقی، ادب و اخلاق بندگی در مقابل خداوند و در مقابل سایر مردم و ائمه معصومین (علیهم السلام)،نکاتی است که این دعا مرتّباً به آن اشاره دارد. برای عملی کردن این نکات مهم اعتقادی و اخلاقی لازم است از لحاظ علمی،افراد دانش خویش را بالا برده و با توجّه به مواعظ قرآن و عواقب گناهان، انگیزه ترک گناه را در خویش تقویت کنند و از لحاظ عملی با تزکیه نفس و اعمال جایگزین ، فکر و اندیشه خویش را پاک کرده و با شرکت در کلاس های اعتقادی ، در تقویت بنیه های اخلاقی و اعتقادی خویش بکوشند.
کلید واژه ها : دعا، عدیله، اسلام، دين، اخلاق، ایمان، امام، اصول.

حوزه علمیه الزهرا (س) شیراز
شهرستان شیراز
پایان نامه سطح 2 (کارشناسی)

موضوع:
عوامل پيشرفت و سقوط جوامع از منظر دين

استاد راهنما:
سركار خانم بانشي

استاد داور:
جناب آقاي طلعتي

تهیه و تنظیم:
مريم تعبدي

بهار 92

چكيده
جامعه عبارت است از مجموعه اي از انسان ها كه داراي حكومت سياسي مشتركي بوده و در يك فرهنگ مشترك سهيم باشند. از ديدگاه قرآن كريم جوامع بشري داراي مراحل گوناگوني از سقوط و انحطاط يا پيشرفت و تعالي هستند. جامعه شناسان نيز براي اقوام و تمدن ها فراز و فرود و مرگ و زندگي قائل اند. شناخت عوامل گوناگوني كه بر پيشرفت و تعالي جوامع تأثير گذارند يا موجبات هلاكت و مرگ امت ها را فراهم مي سازند؛ مي توانند باعث دوري آنان از عوامل سقوط و قرار گرفتن آنان در مسير پيشرفت باشند. به طور كلي عزت طلبي امري فطري است كه انسان ها ذاتاً به آن گرايش دارند و خواستار كمال و پيشرفت در سطح فردي و اجتماعي هستند. اسلام نيز همواره مسلمانان را به عزت طلبي و خودداري از ذلت در برابر ديگران دعوت كرده است. مهم ترين شاخصه هاي جامعه پيشرفته شامل بالا بودن سطح آگاهي هاي عمومي، بالا بودن ميزان مشاركت مردم در فعاليت هاي سياسي – اجتماعي، نظارت ملي و همگاني، قانون مداري، انتشارات و مطبوعات و . . . مي باشد. مهم ترين عوامل تأثيرگذار بر پيشرفت و تعالي جوامع شامل :‌ خودسازي، مديريت صحيح و كارآمد، بهره مندي جامعه از رهبر صالح، عمل به قانون و تبعيض قائل نشدن در اجراي آن، رعايت انضباط فردي و اجتماعي، رعايت عدالت، وحدت، وجود سيستم اقتصادي سالم و كارآمد، دشمن شناسي و غافل نشدن از دشمن و . . . مي باشد. مهم ترين عوامل مؤثر در هلاكت و سقوط جوامع نيز شامل پيروي از هواي نفس، تفرقه و اختلاف دروني، نفوذ انديشه هاي بيگانه در جامعه، گسترش نفاق، سستي و كاهلي، دنياطلبي، اسراف و . . . مي باشد.
واژگان كليدي :‌ جامعه، پيشرفت، تعالي، سقوط، انحطاط.