مرکز مدیریت حوزه ­های علمیه خواهران

مدرسه علمیه الزهرا (سلام الله علیها) شهرستان شیراز

چکیده تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

 عنوان

جایگاه حسن ظن در اسلام

پژوهشگر

فاطمه هاشمی

استاد راهنما

سرکار خانم میربقایی

تابستان 1397

نمره :عالی

چکیده

حسن ظن یکی از صفات نیک و پسندیده اخلاقی شمرده شده و به معنای نیک انگاری درباره خداوند متعال و فعل و انفعالات جهان و نیز پندار؛ گفتار وکردار انسان به کار رفته است. حسن ظن دارای اقسامی است که از جمله آن حسن ظن به خدا که عالی ترین نمونه حسن ظن است، حسن ظن به خود، غفلت از زشتی ها و نواقص خویش، مایه فخرفروشی می­باشد. حسن خلق به دیگران، یکی از مسائل مهم که در پالایش محیط از ناامنی و نابسامانی ها نقش دارد، حسن ظن و خوشبینی نسبت به مردم است. حسن ظن آثار فردی و اجتماعی و خانوادگی دارد که آثار فردی آن در قالب بندی دنیوی و اخروی بیان شده است. از جمله آثار دنیوی آن عبارتند از: شادی و نشاط، از بین برنده غم و اندوه، آسان گیری، استجابت دعا، طهارت دل، رهایی از گناه و همچنین آثار اخروی آن عبادت، رهایی از دورخ و بهشت که می­توان آن را از مهم ترین آثار اخروی حسن ظن دانست. و آثار اجتماعی آن پرهیز از تجسس و غیبت، جلب محبت دیگران، گره گشایی، کاهش اندوه می­توان اشاره کرد. حسن ظن علاوه بر آثار فردی و اجتماعی دارای آثار خانوادگی است که می­توان عفو و گذشت، توجه به ویژگی های مثبت افراد خانواده، جلب محبت افراد خانواده، توجه به امکانات موجود در خانواده، سلامت روانی اعضای خانواده اشاره کرد. البته موانع درونی و بیرونی برای حسن ظن بیان شده که موانع درونی آن عبارتند از: خشم، ترس، بخل، حسد، عدم اعتماد به نفس و سوء ظن و موانع بیرونی حسن ظن هم نشینی با بدان، تحقیر و پست انگاری، رباخواری و داورری ناآگاهانه می­باشد. بنابراین راهکارهایی برای دستیابی به حسن ظن وجود دار که از جمله می­توان به احسان، ترتیب اثر ندادن به سوءظن، حصار بندی مشکلات، کنترل تفکر منفی، پرستش نیکو، تربیت خوب، ابراز عواطف مثبت، وظایف مبلغان، مساجد، رسانه ها و مدارس اشاره کرد.

کلیدواژه: اعتماد، اسلام، سوءظن، حسن ظن، اخلاق.

تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

مفهوم توکل در قرآن و سنت

استاد راهنما
سرکار خانم آب خیز

استاد داور:
سرکار خانم فلاح زاده

محقق
زهرا بنیانی

چکیده

انسان در نفوذ اراده و رسيدن به مقصود نيازمند به يك سلسله اسباب و عوامل طبيعي و يك سلسله عوامل روحي و نفساني است . هنگامي‏كه انسان وارد ميدان عمل مي‏شود و كليه عوامل طبيعي مورد نياز را آماده مي‏كند همانا تعدادي از عوامل روحي وجود دارد . در چنين وضعي اگر انسان به خداوند سبحان توكل داشته باشد اراده اش قوي و غرمش راسخ مي‏گردد و موانع و مزاحمات روحي در برابر آن ختثي خواهد شد .
زيرا انسان در مقام توكل، با مسبب الاسباب پيوند مي خورد و با چنين پيوندي ديگر جايي براي نگراني و تشويش خاطر باقي نمي ماند و با قاطعيت با موانع دست و پنجه نرم مي‏كند تا به مقصود برسد .
هر مكتب طبق جهان بيني خودش تكيه گاهي ارائه مي‏دهد،اسلام طبق جهان بيني توحيدي خدا را تكيه گاه معرفي مي‏كند، كه قدرتش بي انتها و بر همه چيز تواناست و همه قدرتها از او پديد آمده و از او سر چشمه مي‏گيرد و از همه مهربانتر و ارحم الراحمين است اگر توكل به خدا در دل انسان عنيت پيدا كند، بدون شك خداي عالم او را مورد ياري و نصرت خود قرار مي‏دهد .
تحقیق حاضر در پنج بخش تدوین یافته است که بخش اول آن را کلیات تشکیل می-دهد که شامل مواردی چون تعریف و تبین موضوع ضرورت و اهمیت آن، طرح مساله و پرسشهای تحقیق، فوائد و اهداف تحقیق، سابقه و پیشینه موضوع، تعریف مفاهیم و اصطلاحات، روش تحقیق، مشکلات و موانع تحقیق می¬باشد.
در بخش دوم به ماهیت توکل و فلسفه آن پرداخته شده که خود شامل سه فصل است. فصل اول آن مفهوم توکل و فضلیت آن است که در آن توکل در لغت و اصطلاح تعریف شده.
فصل دوم: چگونه خداوند به سبب توکل به ما کمک می¬کند و فصل سوم: فلسفه توکل و استمرار آن می¬باشد.
و بخش سوم تحقیق در مورد ارتباط و تفاوت توکل با توحید و ایمان که شامل دو فصل است که فصل اول رابطه توکل با توحید، ایمان، استعاذه را بیان می¬کند و فصل دوم شامل تفاوت توکل با تفویض، رضا، ثقه می¬باشد.
و بخش چهارم این تحقیق درجات توکل و راه حصول آن را بیان می¬کند که خود شامل سه فصل زیر می¬باشد فصل اول اسباب و درجات توکل را بیان می¬کند و در فصل دوم از بازتاب توکل در زندگی برخی از پیامبران و بزرگان گفته شده و فصل سوم شامل خصوصیات متوکلین می¬باشد.
و بخش پنجم که شامل بخش پایانی تحقیق است درباره آثار و پیامدهای توکل می¬باشد که شامل دو فصل است. فصل اول: آثار و پیامدهای فردی توکل است و فصل دوم: آثار و پیامدهای اجتماعی توکل می¬باشد.