تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

مفهوم توکل در قرآن و سنت

استاد راهنما
سرکار خانم آب خیز

استاد داور:
سرکار خانم فلاح زاده

محقق
زهرا بنیانی

چکیده

انسان در نفوذ اراده و رسيدن به مقصود نيازمند به يك سلسله اسباب و عوامل طبيعي و يك سلسله عوامل روحي و نفساني است . هنگامي‏كه انسان وارد ميدان عمل مي‏شود و كليه عوامل طبيعي مورد نياز را آماده مي‏كند همانا تعدادي از عوامل روحي وجود دارد . در چنين وضعي اگر انسان به خداوند سبحان توكل داشته باشد اراده اش قوي و غرمش راسخ مي‏گردد و موانع و مزاحمات روحي در برابر آن ختثي خواهد شد .
زيرا انسان در مقام توكل، با مسبب الاسباب پيوند مي خورد و با چنين پيوندي ديگر جايي براي نگراني و تشويش خاطر باقي نمي ماند و با قاطعيت با موانع دست و پنجه نرم مي‏كند تا به مقصود برسد .
هر مكتب طبق جهان بيني خودش تكيه گاهي ارائه مي‏دهد،اسلام طبق جهان بيني توحيدي خدا را تكيه گاه معرفي مي‏كند، كه قدرتش بي انتها و بر همه چيز تواناست و همه قدرتها از او پديد آمده و از او سر چشمه مي‏گيرد و از همه مهربانتر و ارحم الراحمين است اگر توكل به خدا در دل انسان عنيت پيدا كند، بدون شك خداي عالم او را مورد ياري و نصرت خود قرار مي‏دهد .
تحقیق حاضر در پنج بخش تدوین یافته است که بخش اول آن را کلیات تشکیل می-دهد که شامل مواردی چون تعریف و تبین موضوع ضرورت و اهمیت آن، طرح مساله و پرسشهای تحقیق، فوائد و اهداف تحقیق، سابقه و پیشینه موضوع، تعریف مفاهیم و اصطلاحات، روش تحقیق، مشکلات و موانع تحقیق می¬باشد.
در بخش دوم به ماهیت توکل و فلسفه آن پرداخته شده که خود شامل سه فصل است. فصل اول آن مفهوم توکل و فضلیت آن است که در آن توکل در لغت و اصطلاح تعریف شده.
فصل دوم: چگونه خداوند به سبب توکل به ما کمک می¬کند و فصل سوم: فلسفه توکل و استمرار آن می¬باشد.
و بخش سوم تحقیق در مورد ارتباط و تفاوت توکل با توحید و ایمان که شامل دو فصل است که فصل اول رابطه توکل با توحید، ایمان، استعاذه را بیان می¬کند و فصل دوم شامل تفاوت توکل با تفویض، رضا، ثقه می¬باشد.
و بخش چهارم این تحقیق درجات توکل و راه حصول آن را بیان می¬کند که خود شامل سه فصل زیر می¬باشد فصل اول اسباب و درجات توکل را بیان می¬کند و در فصل دوم از بازتاب توکل در زندگی برخی از پیامبران و بزرگان گفته شده و فصل سوم شامل خصوصیات متوکلین می¬باشد.
و بخش پنجم که شامل بخش پایانی تحقیق است درباره آثار و پیامدهای توکل می¬باشد که شامل دو فصل است. فصل اول: آثار و پیامدهای فردی توکل است و فصل دوم: آثار و پیامدهای اجتماعی توکل می¬باشد.