بررسی آثار شکر و پیامدهای
کـفران نعمت از دیـدگاه آیات و روایـات

استاد راهنما
سرکار خانم غفارنیا

پژوهشگر
فاطمه کاظمی نژاد

بهمن 1388

تحقیق پیش رو با عنوان آثار«شکر و پیامدهای کفران نعمت در قرآن و روایات» انجام شده است.
«شکر» از موضوعات مهم اخلاقی می باشد که آیات مربوط به آن در قرآن مجید بسیار است و شاید بالغ بر هفتاد آیه شود، جالب اینکه صفت شکرگزاری به عنوان یکی از اوصاف پروردگار در بعضی آیات آمده است.
«شکر» در لغت: کشف و اظهار سپاس است و در اصطلاح : به معنی قدردانی از نعمت دهنده است خواه به زبان باشد یا در عمل ، و مقصود آن است که انسان بداند نعمت ها ،همگی از جانب خداست و واسطه ها مسخّر اراده او هستند.
شکر، افضل منازل اهل سعادت و عمده توشه مسافرین به عالم نور و بهجت است و در واقع، شکر گزاری، سبب پیوند دلها و استحکام رشته های محبت در جامعه انسانی می شود.
در حالی که ناسپاسی ،بی اعتنایی به نعمتها و تحقیر و تضییع آنهاست،که پیوندها را قطع می کند و جامعه انسانی را به جهنم سوزانی از کینه و عداوت و بدبینی تبدیل می کند.
برای بررسی موضوع شکرگزاری و کفران نعمت از کتب اخلاقی ،تفسیری و روایی استفاده شده است.
این نوشتار در 5 بخش تنظیم شده است که عبارتند از :
بخش کلیات،مفهوم و فلسفه شکرگزاری ،اقسام شکر و درجات آن، آثار شکر نعمت وکفران نعمت و پیامدهای آن می باشد.
حاصل نوشتار حاضر این است که مقام شکر ،مقامی است بس رفیع که رضای پروردگار را به ارمغان می آورد و تنها اندکی از سالکان کامل به آن دست می یابند و این هدف، محقق نمی شود مگر به وسیله اینکه هر کدام از افراد جامعه ،خود را در قبال ارزشهای اخلاقی که یکی از آنها شکر گزاری می باشد مسئول بدانند.
واژگان کلیدی: شکر، شکور، سپاس، حمد، ثناء، سجده، نعمت ،منعم،مال، چاپلوس، رضا، کفر، کفران