تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

آسمان و زمین در نهج البلاغه

استاد راهنما
سركار خانم غفارنیا

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
نجمه زینت پرست

تابستان 1389

چكيده

جهان سراسر داراي واقعيت هاي ثابت و جاودانه است. اين واقعيت ها با علم و كلام علي (ع) براي اهل تحقيق راهي روشن به سوي فهم دقيق آفرينش است.
علي (ع) از طريق كانال وحي و ارتباط با پيامبر (ص) به همه علوم و فنون و آگاهي هاي ضروري دست يافت.
هستي نمونه هاي بارزي از لطافت صنعت گري و قدرت عظيم صانع مي باشد، يكي از نمونه هايي كه حضرت به آن اشاره كردند و به اثبات تدبير و يگانگي پرودگار پرداختند زمين و آسمان بود.
از قدرت و جبروت و لطيف صنعت بديع خداوند اين بود كه از آب درياي پر امواج و متراكم و متلاطم كه از امواجش سخت به هم، مي خورند، موجود جامدي آفريد و سپس طبقاتي از آن خلق كرد و بعد از پيوستگي، آنها را از هم گشود و هفت آسمان را به وجود آورد.
خورشيد را نشانه روشني بخش روز، ماه را نوري محو وكم رنگ براي زدودن شدت تيرگي شب قرار داد و آنها را در مسيرشان به حركت درآورد، و مقدار سير آنها را در مراحلي كه بايد بپيمايند معين فرمود، تا شب و روز را بدين وسيله از هم جدا سازد و عدد سال ها و زمان معلوم گردد. سپس در فضاي آسمان ها، فلك ها را آفريد، و آنچه زينت بخش آن بود از ستارگان مخفي و كم نور ستارگان پر نور را در آن جايگزين ساخت و استراق سمع كنندگان را با شهاب هاي ثاقب تيرباران نمود و همه آسمان ها را به تسخير خود درآورد.
در عالم آفرينش پيش از آن كه انسان قدم به عرصه حيات بگذارد و تمام وسايل زندگي او را فراهم ساخت. زميني را كه در پيدايش به صورت كره اي از مواد داغ و نيمه مذاب بود به تدريج سرد و آرام ساخته و از حركات ناموزونش به وسيله كوه ها جلوگيري نمود و بر سطح آن آب ها را كه مايه حيات اند روان ساخت. ابرها را مأموريت آبياري نقاط مرتفع بخشيد. انواع گياهان را كه براي تغذيه انسان ها و حيواناتي كه در خدمت انسان اند لازم بود، به وجود آورد و حتي براي تلطيف روح آدمي زمين را به انواع زيورها از گلها و شكوفه ها آراست.
اين نوشتار با هدف بيان ويژگي هاي زمين و آسمان در نهج البلاغه در چهار بخش تنظيم شده است.
بخش دوم علم علوي و آفرينش، بخش سوم شگفتي هاي آفرينش آسمان بخش چهارم شگفتي هاي آفرينش زمين مي باشد.
كليد واژه: آفرينش، الارض، جبال، دريا، گياه، سماء، نجم، منظومه شمسي، كهكشان

مدرسه علمیه الزهرا (سلام الله علیها) شهرستان شیراز
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

موضوع
عدالت اقتصادی از منظر اسلام

استاد راهنما
آقای مقامی

استاد داور
خانم فلاح زاده

پژوهشگر
سوری احمدیان

« لَقَد أرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیَّناتِ وَ أنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ و المیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالقِسطِ …». خداوند در قرآن کریم هدف از ارسال انبیاء و نزول کتب آسمانی را برقراری عدالت، که بخشی از آن عدالت اقتصادی است، بیان می‏کند.
از این رو با توجه به اهمیت اصل «عدالت» و از جمله عدالت اقتصادی در اندیشه اسلامی و با نظر به این که منشأ بسیاری از نابسامانی‏های اجتماعی تبعیض‏های ناروا در عرصه‏های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می‏باشد. و تبعیض در عرصه‏های یاد شده سبب محرومیت قشر عظیمی از جامعه و ممتاز و متمول شدن گروه اندک می‏گردد و پی آمد آن تضییع حقوق گروه اول و حرکت به سوی چالشگری و دو قطبی شدن جامعه است، و ریشۀ بسیاری از ناهنجاری‏های اجتماعی را مانند ناهنجاری به مقررات اجتماعی، بزهکاری، رشوه، اختلاس، سرقت و … را می‏توان در این تبعیض‏ها جستجو نمود لذا آن چه موجب دگرگونی و اصلاح عمیق این فرایند می‏گردد، استقرار عدالت اجتماعی با ابعاد مختلف آن و به خصوص استقرار عدالت اقتصادی و ساماندهی زندگی مردم می‏باشد.
اسلام در راستای تحقق عدالت اقتصادی و به تبع آن تحقق عدالت اجتماعی، کاهش فقر و ثروت، مبارزه اصولی با عقب ماندگی، تحولات فرهنگی اساسی در فکر و ساخت اقتصادی جامعه، مبارزه با قدرت طلبی و برتری جویی، ایجاد انسجام اجتماعی و افزایش روح دگر دوستی و احترام به انسان و ارجگذاری نسبت به حقوق او، مکانیسم‏هایی را در قانون مندی‏ها و فرهنگ دین نهاده است، که رعایت آنها نوید بخش جامعه آرمانی دین است. جامعه‏ای کمال یافته و سعادتمند و به دور از هر ظلم و تبعیضی.
آن چه در این نوشتار یادآوری می‏شود، علل و عوامل بی عدالتی اقتصادی و راه کارهای روشن و محسوس و کلی است که به طور مستقیم با پدیده عدالت اقتصادی و به تبع آن با پدیده عدالت اجتماعی در رابطه است و به عینیت یافتن آن در جامعه می انجامد، تا از این رهگذر با عواملی چون احتکار، ربا، کم فروشی، گران فروشی، مشاغل فاسد و مخرب، مالکیت‏های خصوصی نامحدود و عواملی از این قبیل که منجر به بی عدالتی اقتصای می‏شود مبارزه شود و در مقابل فرهنگ وقف، انفاق، صدقه، خمس و زکات و دیگر حقوق مالی و فرهنگ‏هایی از این قبیل که منجر به استقرار عدالت اقتصادی در جامعه می‏شود نهادینه شود.
لازم به ذکر است که این راهکارها با اقتباس از آیات قرآن و روایات ائمه معصومین- علیهم السلام- به ویژه کلام امیرالمؤمنین- علیه السلام ـ در کتاب گرانسنگ نهج البلاغه جمع آوری شده و مورد بحث و بررسی قرار می‏گیرد.
تحقیق حاضر در پنج بخش تدوین شده است که عبارتند از:
بخش اول با عنوان کلیات؛ که شامل مواردی چون تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت موضوع، طرح مسأله و پرسش‏های تحقیق، فواید و اهداف تحقیق، پیشینه و سابقه موضوع، تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی، روش تحقیق، مشکلات و موانع تحقیق می‏باشد.
بخش دوم با عنوان مفاهیم و ضرورت‏ها؛ که شامل دو فصل می‏باشد: در فصل اول به بیان مفاهیم لغوی و اصطلاحی عدالت، مفهوم ظلم و قسط و اقسام عدالت پرداخته شده و در فصل دوم جایگاه عدالت اقتصادی در قرآن و سنت بررسی شده است.
بخش سوم با عنوان عدالت اقتصادی و عوامل بی عدالتی اقتصادی؛ شامل دو فصل می‏باشد: در فصل اول اهداف اقتصادی اسلام و اهداف عدالت اقتصادی بیان شده است و در فصل دوم به عوامل بی عدالتی اقتصادی اشاره شده است.
بخش چهارم با عنوان سیاست‏های عمومی‏تحقق عدالت اقتصادی؛ شامل دو فصل می‏باشد: فصل اول وظایف مردم در تحقق عدالت اقتصادی را بیان می‏کند و فصل دوم وظایف دولت را در تحقق عدالت اقتصادی بیان می‏کند.
بخش پنجم با عنوان سیاست‏های تخصصی تحقق عدالت اقتصادی؛ نیز شامل دو فصل می‏باشد: در فصل اول راهکارهای ایجاد توازن اقتصادی به عنوان اولین سیاست تخصصی جهت تحقق عدالت اقتصادی ارائه شده است و در فصل دوم به تشریح عامل تکافل اجتماعی به عنوان دومین سیاست تخصصی عدالت اقتصادی پرداخته شده است.
امید است که این نوشتار بتواند راهگشای برخی از مشکلات و موانع اجرای عدالت اقتصادی در جامعه اسلامی و به طور کلی در جوامع بشری گردد.

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

موضوع:
ضرورت وحدت جوامع اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)

استاد راهنما:
سرکار خانم صادق

تهیه و تنظیم:
پروین صارم پور

تیر 1390

چکیده:
وحدت و انسجام به معنای همگرایی پیروان مذاهب مختلف در عین وجود اختلافات مذهبی است، چرا که حذف اختلافات و تنوع فکری و مذهبی نه ممکن است و نه مطلوب. آنچه مطلوب است یافتن راهکارهایی برای مدیریت صحیح و جلوگیری از پیامدهای واگرایی اسلامی است.
معتقدات مشترک اسلامی مهمترین عامل در دست یابی به انسجام اسلامی است. بنابراین ما اگر بخواهیم انسجام اسلامی تحقق پیدا کند، باید بر اصولی که بین مسلمین مشترک است تکیه کنیم و نباید خود را سرگرم فروعی بکنیم که مورد اختلاف است. دشمنان اسلام سعی دارند که با سرگرم کردن فرقه های مختلف مسلمین آتش کینه و تفرقه را میان آنان شعله ور سازند تا در پرتو آن به مقاصد شوم خود که از جمله مهمترین آنها نابودی اسلام، و مسلمین است، دست یابند، آنها می خواهند با این کار قدرت تفکّر را از مسلمین بگیرند.
ایجاد تفرقه در میان مسلمین پیامدهای ناگواری را به همراه خواهد داشت از جمله: تسلط اجانب بر مسلمین، مرگ ذلت بار و اسارت و نهایتاً بوجود آمدن اسلام آمریکایی.
ایجاد وحدت و انسجام اسلامی فوایدی آثار مهمی دارد که آشنایی با این آثار می تواند سهم مهمی در ترغیب مسلمین برای وحدت و همدلی داشته باشد. مهمترین اثر این وحدت شکست دشمنان اسلام و قطع دست تمامی چپاولگران از ممالک اسلامی است. ایجاد وحدت در جوامع اسلامی باعث احیای استقلال سرزمین های اسلامی که به نوعی یکی از منافع مشترک مسلمین به حساب می آید، می شود و مسلمین به پیروزی نهایی خود که همان فراگیر شدن اسلام عزیز در سراسر جهان است نایل خواهند آمد.
پس از بیان موانع و آثار وحدت و پیامدهای تفرقه و جدایی، نوبت به یافتن راهکارهایی
می رسد که در ایجاد وحدت اسلامی ما را یاری می کند.
از جمله راهکارهای ایجاد اتحاد و همدلی متوجه سران دولت های اسلامی به مسئله ی اختلاف است.
دیگر راه ایجاد وحدت آگاهی بخشیدن به مسلمین است.
ولایت فقیه را نیز می توان به عنوان عامل مهمی در ایجاد وحدت به شمار آورد.
آخرین راه در ایجاد وحدت اسلامی، تشکیل ارتش مشترک و هسته های مقاومت در سرتاسر جهان، توسط مسلمین است،
از این رو پژوهش حاضر در پنج بخش به ضرورت وحدت جوامع اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) می پردازد برای جمع آوری اطلاعات لازم از روش کتابخانه ای بهره جسته شده است. روش تحقیق در این پژوهش براساس نگرش کاربردی و براساس راهبرد توصیفی است.

مهمترین کلید واژه های این تحقیق عبارتند از: جامعه اسلامی، وحدت، امت، تفرقه، استکبار

پایان نامه سطح 2 (کارشناسی)

عنوان:
شرح حدیث عنوان بصری

استاد راهنما:
سرکار خانم صادق

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر:
زینب جنتی

زمستان 92

چکیده
حدیث عنوان بصری علی¬رغم مرسله بودنش، به دلیل هماهنگی محتوای آن با محکمات کتاب و سنت و مبانی عقلی و استناد بزرگان به آن و هم چنین مطابق قاعده «جواز تسامح در ادله» معتبر شناخته شده است. عنوان بصری در قالب انسانی علم¬جو و پس از بهره¬گیری نزد اساتیدی چون مالک¬بن¬انس، در سن نود وچهار سالگی جهت دست¬یابی به علم حقیقی در نهایت ادب و تواضع به محضر امام صادق علیه¬السلام شرفیاب شد و سرانجام با پاسخ¬های امام علیه¬السلام به سؤالاتش روح سرگشته خویش را التیام بخشید. وی در ابتدا طالب علم حقیقی نهفته در قلب امام شد و امام نیز در پاسخ، ماهیت حقیقی علم را برای وی تبیین کردند و مقدمات طلب این علم یعنی رسیدن به مقام عبودیت، عمل به دانسته¬ها و طلب فهم از خداوند را به وی خاطرنشان کرده و نشانه¬های عبد واقعی و آثار تحقق عبودیت را برای وی برشمردند. و در پایان نیز بنا به درخواست عنوان، امام علیه¬السلام توصیه¬های نه¬گانه¬ای را در باب سیر وسلوک الی¬الله، در سه حیطه ریاضت نفس، حلم و علم به وی رهنمون داشتند. این تحقیق در راستای شرح این حدیث در سه بخش کلیات و مفهوم-شناسی، بررسی ابعاد نظری حدیث و بررسی ابعاد عملی حدیث تنظیم یافته است و به جهت غنای محتوایی می¬تواند به عنوان دستورالعمل جامع عرفانی- اخلاقی در زمینه¬ی سیر و سلوک مطرح، و هم¬چنین مدافعی در برابر خطرات عرفان های نوظهور واقع شود.
کلیدواژه ها: حلم، ریاضت، عبودیت، علم، نفس.

پایان نامه سطح 2 (کارشناسی)

موضوع :

سیرۀ اخلاقی پیامبراکرم* در نهج البلاغه

استاد راهنما:
سرکار خانم کاراندیش

استاد داور:
جناب آقای طلعتی

پژوهشگر
مرضیه کشاورز نژاد

زمستان   90

چکیده

پژوهش حاضر با انگیزۀ ارائه شمایی از زندگی و شخصیت تابناک و والای رسول گرامی اسلام و هم چنین سیرۀ اخلاقی ایشان از نظرگاه امیرمومنان علی aنگاشته شده است و این مهّم، با شرح سخنان امام علی a در نهج البلاغه با تأکید برآیات و روایات انجام پذیرفته و در تکمیل مباحث به مسائل تاریخی و اخلاقی با اختصار و نثری ساده و روان پرداخته شده است.
پیروزی و موفقیت انسان در سایۀ امور مختلفی به دست می آید.شرافت خانواده و کرامت اصل و نسب و شخصیت والای بستگان و فرزندان، تولد در محل با ارزش وفعالیت در محیط آماده، هر یک سهمی در پیروزی انسان دارد، وهرگاه در زندگی پیامبر اکرم * درست دقت کنیم می بینیم علاوه بر شرف ذاتی آن حضرت، خداوند پیروزی را برای او فراهم ساخته تا بندگانش را از این طریق هدایت کند، به یقین یکی از ابعاد شخصیت انسان را مسأله وراثت او تشکیل می دهد و پدران پاک و با فضیلت و مادران با تقوا و صاحب شخصیت، زمینه های قداست فرزندان را به وجود می آورند(بی آنکه اجباری در کار باشد) و پیامبر گرامی اسلام*از این نظر کاملاً برجسته بود، از دودمان ابراهیم و پیامبران بزرگی که از تبار او برخاستند، از صُلب بنی هاشم که فداکاری و ایثار و بخشندگی جزء صفات برجسته آنان بود؛ از فرزندان عبدالمطلب که ایمان و عدالت و شجاعت در خمیره وجود او قرار داشت و در حقیقت آنچه خوبان همه داشتند او تنها داشت.
بنابراین باتوجه به : 1-شخصیت فردی و خانوادگی پیامبراکرم* حتّی پیش از بعثت ایشان، 2-تأکید خداوند بر الگو قرار دادن پیامبراکرم*به عنوان اسوۀ حسنه وهم چنین خُلق عظیم ایشان،3-و اینکه اصول اخلاقی ثابت و تغییر ناپذیرند؛ روشن می شود که شخصیت واخلاق ایشان این ویژگی را دارد که ملاک ارزش واقع شود و در نتیجه لزوم عمل به سنت و سیرۀ اخلاقی ایشان نیز اثبات می شود. و با توجه به نزدیکی خاصّ امام علیa با پیامبر* از جنبه های مختلف از جمله: کسب فضائل اخلاقی نزد پیامبر،همراهی در مناصب و مقامات و قرابت و خویشاوندی آن دو بزرگوار، مهّم ترین منبع کسب سنّت پیامبر*، بعد از قرآن، همانا مراجعه به سخنان امام علی a می باشد.
می دانیم که خداوند پیامبران خود را از جنس بشر قرار داد تا بتوانند الگو وسرمشق در همۀ زمینه ها باشند، چرا که اگر از جنس فرشته و مانند آن بودند هرگز چنین مطالبی ممکن نبود و مهم ترین برنامۀ انبیاء که تعلیمات عملی آن هاست به تعطیلی می گرائید.
گوینده هر قدر توانا و نویسنده هرقدر فصیح و بلیغ باشد، تأثیر پند واندرزهایش هرگز به اندازۀ سرمشق های عملی نیست و آن چه را که مردم از اعمال پیشوایان الهی بهره می گیرند قابل مقایسه با چیزی که از سخنانشان استفاده می کنند نیست.
به همین دلیل در بخش سوم با مبنا قرار دادن سخنان گهر بار امام علی a در نهج البلاغه،زندگی پیامبر اکرم * که از همه آموزنده تر است، بررسی خواهد شد و سیرۀ اخلاقی –فردی ایشان ازجمله: اعتدال، پناه جویی به خدا،زهد،شجاعت، فداکاری،عزتّمندی، نرم خویی،و سخاوتمندی و سیرۀ اخلاقی-اجتماعی ایشان از جمله: استقامت و پایداری،امانت داری،برپایی قسط،تبشیر ونذیر،تعهد و مسئولیت،تواضع،رأفت و رحمت، مشورت کردن و… مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سجایای اخلاقی ایشان، الگویی برای زندگی سعادتمندانه معرفی خواهد شد.
روش این تحقیق بر اسان نگرش، کاربردی و بر اساس راهبرد، توصیفی و نحوۀ جمع آوری اطّلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد.قالب منابع مورد استفاده در این تحقیق روایی و تفسیری است که از جملۀ آنها بحارالانوار و اصول کافی و تفاسیر نمونه و المیزان را می توان نام برد.

کلید واژه: سیره، اخلاق، پیامبر، نهج البلاغه