تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

عنوان:

کارکردهای اجتماعی دین

استاد راهنما:

سرکار خانم رضوی

پژوهشگر:

فریبا آزادی

 
تابستان96

چکیده

دین به عنوان مجموعه ای از فرامین و دستور العمل­های الهی در زندگی فردی و اجتماعی بشر، کارکردهای فراوانی دارد که نمی­توان از آن غفلت نمود. از آنجا که مهمترین نتیجه و کارکرد دین سعادت اخروی انسانهاست، در رأس تمامی برنامه­های مربیان و متربیان دینی، بحث از دین و ابلاغ و فوائد آن قرار دارد. دین در لغت از منظر قرآن و روایات معانی گوناگونی دارد در اصطلاح هم تعاریف متفاوتی برای آن شده است که جامع ترین آن عبارتند از مجموعه ای از اعتقادات و باید ها و نباید­ ها که هم با قلب و روح انسان سروکار دارد و هم با اعضاء و جوارح او. چرا که انسان متدین در عمق روانش اعتقاداتی دارد که این اعتقادات در گفتار،کردار و پندار او متجلی می شود. دینداری به سه دلیلِ نیاز فطری و روحی بشر به دین و خدا پرستی، نیاز به قوانین جامع و مترقی و نیاز به اخلاق و فضائل اخلاقی برای اصلاح روابط فردی و اجتماعی و ایجاد و ادامه یک زندگی سالم انسانی ضرورت دارد. کارکردهای دینی در زندگی انسان ها در دو محور فردی و اجتماعی معرفی شده اند. از جمله کارکردهایی که برای دین در عرصه فردی  و روانشناختی آمده، معنا دادن به زندگی انسان ها، پاسخ به احساس تنهایی و کاهش ترس از مرگ است. از جمله کارکردهای اجتماعی دین:  تأمین عدالت و آزادی، همبستگی ملی، فوائد اخلاقی، اقتصادی و سیاسی  است که از مهمترین فوائد دین در تأمین عدالت و آزادی می توان به وضع قانون صحیح، لزوم قانون گرایی، آزادی حیات، آزادی اقامت و آزادی اجتماعی و …. اشاره کرد. همچنین دین و التزام به دین داری در عرصه اقتصادی نیز موجب توازن اقتصادی و تعاون عمومی می­شود. در زمینه سیاست هم، دین و دینداری در بردارنده آثار مهمی مانند مشارکت سیاسی و مردم سالاری دینی می باشد، در زمینه اخلاقی هم آثاری مثل احترام به شخصیت افراد و کنترل غرایض را شامل می شود و در آخر هم کارکردهای تربیتی را شامل می­شود. که در نهایت پذیرش دین به خصوص، دین حق و التزام به آن موجب تأمین تمام این فوائد و کارکردها در زندگی فردی و اجتماعی بشر و تضمین سعادت دنیوی و اخروی او خواهد شد. این تحقیق برآن است که به صورت توصیفی کارکردهای اجتماعی دین را مورد بررسی قرار دهد.

واژگان کلیدی:  دین، کارکرد، اجتماع، فرد، اقتصاد، سیاست.

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

عنوان:

اعیاد اسلامی و شیوه های بزرگداشت آن از دیدگاه آیات و روایات

استاد راهنما:

سرکار خانم میربقائی

پژوهشگر:

حمیده زارعی
 

پائیز96

چکیده

یکی از تمایلات و استعدادهای درونی انسان میل و نیاز به سرور و بهجت و لذت در زندگی است، اضطراب های فکری و تنش های روانی از مشکلات جدی انسان عصر تکنولوژی و ارتباطات است که منجر به کاهش احساس شادی درونی شده است، پژوهش حاضر یک مطالعه کتابخانه ای است که به تبیین ماهیت و فلسفه اعیاد با رویکرد قرآنی و روایی می­پردازد. شادی در قرآن دارای جایگاه خاصی است و به گونه های مختلف مورد تأیید و توجه قرار گرفته است. امام نه شادی بیهوده و عبث بلکه شادی توأم با اهداف الهی و انسانی چنانچه دین اسلام، اعیاد و جشن های اسلامی و مذهبی را بهانه ای برای شاد بودن قرار داده است و ضرورت بزرگداشت اعیاد را واجب نموده است.

از منظر دین اسلام حقیقت عید زمانی است که خداوند متعال برای جایزه دادن و بهره مند کردن بندگان از نعمت ها، آن روز را در میان روزها انتخاب می­کند تا برای گرفتن خلعت ها و عطایا جمع شوند و به همگان اعلام کرده است که به درگاه او روی آورده و با اعتراف به بندگی و آمرزش خواستن از گناهان و عرضه نیازها و آرزوهاشان برای او تواضع نمایند. چنانچه شناخت مفهوم اعیاد اسلامی و جایگاه آن در متون دینی اسلامی موجب نگه داشتن حوادث و وقایع اسلام می­شود تا عظمت و بزرگی دین درک شود و به نسل های بعدی منتقل شود و همچنین برگزاری اعیاد و شادی های اسلامی می­تواند در تبلیغ مهارت و ارزش های اسلامی تأثیرگذار باشد. به علاوه یکی از راه های احیاء نقش اجتماعی دین اسلام در حیات بشری، توجه به فرهنگ و رفتارهای اهل بیت (علیهم السلام) و الگوگیری از آنان است و یکی از محورهای اصلی رفتاری اهل بیت (علیهم السلام) توجه به امر شادی و برنامه ها و اعیاد مذهبی است. بنابراین ارزش و جایگاهی که اعیاد اسلامی می­تواند در احیاء و تبلیغ ارزش های دینی داشته باشد این تحقیق بر آن است تا مفهوم و جایگاه اعیاد اسلامی را از منظر آیات و روایات مورد بررسی قرار دهد.

واژگان کلیدی: عید، اسلام، ملّت، فرح، مذهب.

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

عنوان:

ضرورت و کارکرد مسأله نیابت خاصه و عامه در عصر غیبت

استاد راهنما:

سرکار خانم میربقائی

پژوهشگر:

زهرا محمودی

تابستان96

چکیده

غیبت صغری را می­توان دوران آماده سازی شیعیان برای غیبت کبری دانست. در غیبت صغری شیعیان از طریق نواب اربعه با امام زمان (علیه السلام) ارتباط داشتند. نواب اربعه مسایل و مشکلات شیعیان را به خدمت امام زمان (علیه السلام) می­رساندند و از این طریق مردم را امام زمان (علیه السلام) در ارتباط بودند. در غیبت کبری نیز علمای واجد شرایط نیابت عامه را برعهده دارند. امام زمان (علیه السلام) فقها را به عنوان نایب عام خود بر مسلمانان قرار داد. شناخت مسأله ی نیابت در جامعه ی امروز ضرورت دارد، زیرا شناخت این موضوع به شناخت بهتر امام زمان (علیه السلام) کمک می­کند. نیابت امام زمان (علیه السلام) به معنای جانشینی امام زمان (علیه السلام) است. در دوران غیبت امام زمان (علیه السلام) وجود نایبان امری ضروری و لازم است تا مردم در مسایل خود به نایبان رجوع کنند. نایبان در غیاب امام زمان (علیه السلام) اختیاراتی را که بر عهده ی ایشان است برعهده دارند. در غیبت صغری نواب خاص امام زمان (علیه السلام) توسط امام (علیه السلام) انتخاب می­شوند اما در غیبت کبری امام (علیه السلام) ضوابطی را مشخص می­کند و نایب عام طبق این ضابطه ها انتخاب می­شود. که این نایبان وظایف امام زمان (علیه السلام) را نسبت به شیعیان برعهده دارند. عدم شناخت این جایگاه باعث می­شود که مردم نایب واقعی و شایسته ی امام زمان (علیه السلام) را نشناسند و نتوانند به طور صحیح با امام خویش ارتباط داشته باشند و این خود بحرانی است در زندگی مردم چون مدعیان نیابت قادر به حل مشکلات مردم از راه درست و صحیح آن نیستند و این گونه مردم و در ادامه جامعه دچار انحراف می­شود. این تحقیق مورد استفاده تمامی طلاب که قصد تحقیق درباره ی موضوع نیابت را دارند می­باشد. همچنین دانشگاه های علوم قرآنی و مرتبط با این موضوع می­توانند از این تحقیق استفاده کنند. در این تحقیق از روش کتابخانه ای برای جمع آوری مطالب استفاده شده است.

واژگان کلیدی: نیابت خاصه، نیابت عامه، غیبت، امام زمان، ولایت فقیه.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

زمينه ها و پيامدهاي گناه

استاد داور

سركار خانم فلاح زاده

استاد راهنما

سركار خانم غفارنيا

پژوهشگر

زينب ميربلوكي

تابستان 1388

چكيده

انسان باید برای خود ارزش قائل باشد و اگر ارزش و منزلت خود را درک کند از انجام کارهایی که به این مقام آسیب می رساند دوری می کند و اجازه نمی دهد که با انجام کارهایی پوچ و بی ارزش و همچنین کارهایی که در اصل مخالف و متضاد با طبع و طینت اوست ارزش خودش و اعمالش پایین بیاید.

اگر انسان به آفات جسمی و روحی خود توجه نکند عنصر وازده و خطرناکی خواهد شد ولی اگر باتوجه و دقت مراقب خود باشد فردی وارسته و شایسته خواهد گردید. انبیاء و کتابهای آسمانی بشر را از هرگونه آلودگی برحذر داشته اند و با هشدارها و تاکیدات خود انسانها را به پاکی و اجتناب از گناه دعوت نموده اند. بنابراین ضرورت دارد گناه، زمینه ها و پی آمدهای آن شناخته شود.

نوشتار حاضر از پنچ بخش تشکیل شده است. بخش اول کلیات تحقیق. بخش دوم از حقیقت گناه و انواع آن تشکیل شده است. بخش سوم شامل انگیزه های پیدایش گناه است. بخش چهارم پیامدهای فردی گناه و بخش پنجم، پیامدهای اجتماعی آن است.

در این تحقیق از روش توصیفی استفاده شده است. چون موضوع تحقیق به توضیح و توصیف گناه، زمینه ها و پیامدهای آن پرداخته است.

برای نوشتن این مجموعه از کتابهای اخلاقی، روایی و تفسیری، همچون: گناه شناسی: محسن قرائتی – شرح دعای کمیل از حسین انصاریان، آثار گناهان: همت سهراب پور، آثار گناهان در زندگی و راه جبران آن: علی اکبر صمدی استفاده شده است.

کلید واژه: ذنب- جناح- معصیت- خطیئه- جرم- پیامد- زمینه، سوء.

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

عنوان:

شخصیت شناسی مدعیان دروغین مهدویت

استاد راهنما:

سرکار خانم رضوی

پژوهشگر:

افسانه معصومی
 
مرداد1395

 
چکیده

    به گفته همه مورخان و محدثان شیعه و سنی امام محمد المهدی علیه السلام دوازدهمین امام شیعه و آخرین وصی پیامبر صلی الله علیه و آله در جمعه نیمه شعبان 255 یا 256 در سامرا چشم به جهان گشود. پدرش امام حسن عسکری علیه السلام و مادرش نرجس است و مشهورترین لقب او مهدی است. او دارای شمایل و ویژگی هایی است که وی را از مدعیان دروغین متمایز می­کند. زندگانی آن حضرت دارای چند دوره است: اختفا، غیبت صغری و غیبت کبری. اندیشه مهدویت در اسلام ریشه قرآنی دارد و این کتاب آسمانی با قاطعیت تمام پیروزی نهایی حق بر باطل را به تمامی انسان ها نوید داده است. اعتقاد به مهدی یعنی اعتقاد به شخصی که زمین پر از ظلم و جور شده را پر از عدل و داد می­کند. این اعتقاد در روایات نقل شده از شیعه و سنی موجود است. به همین جهت عده ای با عوامل و انگیزه های مختلف که به آن ها اشاره خواهد شد، در طول تاریخ اسلام به دروغ ادعای مهدویت کرده اند یا نسبت مهدی به کسی داده اند. از جمله آن ها: کیسانیه، فرقه اسماعیله، نفس زکیه، فرقه واقفیه، فرقه محمدیه، یزیدیه، زیدیه، باقریه، ناووسیه و … که این مدعیان قبل از امامت ولی عصر هستند و مدعیان بعد از امامت ولی عصر نیز عبارتند از: ابومحمد شریعی، محمد بن نصیر نمیری، محمد بن مشعشع، عباس فاطمی، محمد نوربخش، سید علی محمد شیرازی و … لوازم و شگرد تبلیغ مدعیان دروغین عبارتند از شناسایی و جذب افراد ساده لوح و دادن اذکار و توزیع دستورالعمل های غیر شرعی و به ظاهر جذاب، ادعاهای گزاف و دروغ و … که در رساله کامل ذکر شده است. شاخصه های ظاهری مدعیان عبارتند از: اختلال روانی، خود کم بینی و حقارت، افراط و تفریط، ایجاد جذابیت های فردی و گروهی است که در رساله به تفصیل بیان شده و در این زمینه به راهکارهای تشخیص آن ها پرداخته شده است. از جمله راهکارهای تشخیص متمهدین، مقایسه اوصاف آن ها با حضرت مهدی می­باشد زیرا حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف دارای ویژگی خاص نیز می­باشند مثلا: مخفی بودن آثار حمل در مادر حضرت، مخفی بودن ولادت آن حضرت، روشن شدن چراغی در بیت الحمد از ولادت تا هنگام ظهور، خاتم الاوصیا بودن ایشان، پنهان زیستی ایشان، میراث انبیاء نزد ایشان است، طول عمر حضرت و کشته شدن شیطان به دست آن حضرت، نزول حضرت عیسی علیه السلام و اقتدا به حضرت مهدی علیه السلام، ایجاد حکومت واحد جهانی و آکنده کردن زمین از عدل و داد. از سویی دیگر با مقایسه محورهای اعتقادی و محتوایی دعاوی دروغین و اعتقادات اصیل اسلامی مهدوی به این نکته دست پیدا می­کنیم که در مسأله توحید، نبوت و معاد، ناسارگاری های زیادی بین ادعاهای متهدین و اندیشه اسلامی دیده می­شود و از سوی دیگر محورهای رفتاری دعاوی

    دروغین از طریق رشد عقاید خرافی و فرقه های شبه عرفانی و ادعاهای فردی غلوّآمیز و باطل صورت می­گیرد. محورهای رفتاری حضرت مهدی حاکمیت جهان شمول اسلام و برچیدگی شرک و اختلافات بشری، حاکمیت مطلق عدالت و دادورزی و برقراری امنیت و آرامش همه جانبه و رفاه و رشد پایدار اقتصادی، رشد و ترقی علوم و فنون، نفی قومیت مداری و نژادپرستی و نوسازی و احیای دین و تحول شگرف در حوزه ها و فضاهای ارتباطی و رسانه ای و رعایت آرمانی حقوق محیط زیست و جانداران و غیره می­باشد.

کلیدواژه ها: موعود- مهدویت- مهدی- مدّعی- استعمار.