تحقيق پايانی سطح دو (كارشناسي)

آداب مهمانی و میزبانی در آیات و روایات

استاد راهنما
سرکار خانم علوی

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
راضیه عادل

زمستان 1389

چكيده

قرآن دنی جامع و کامل است. همین ویژگی قرآن است که چیزی از جزئیات زندگی آدم را فرو نگذاشته است. در حقیقت با اتکا به روایاتی و که از ائمه و پیامبران به ما رسیده و قرآن سبک زندگی سالم و درست را می توان از آن آموخت.
اسلام با توجه به فطرت بشر گاه در جزئیات نیز دخالت می کند و اینگونه نیست که سبک زندگی را در بخش کلیات و سطوح عالی تبیین کند بلکه به حوزه های کوچکتر و جزئی تر وارد می شود و حتی در حوزه آداب افزون بر اخلاق دستورهایی را ارائه می دهد. از این رو سبک زندگی در اسلام از کلی ترین و اصولی ترین آغاز و به مباحث و موضوعات بسیار ریز و دقیق و لطیف چون آداب ادامه می یابد.
یکی از این موضوعات بسیار ریز و دقیق و لطیف در سبک زندگی، آداب میهمانی است که در آیات قرآنی و روایات که اشکال گوناگون به این موضوع پرداخته شده است.
مهمانی همانند هر کار دیگر آدابی دارد که اگر بدان عمل شود کمک بسیاری به انسان ها در رسیدن به مقصد و قرار گرفتن در مسیر درست خدایی شدن می کند.
زیرا انسان ها در روابط اجتماعی است که خود را به طور کامل تعریف می کند و اصولاً هوی، تنها در سایه ی شناسایی دیگری معنا می یابد و هویت یابی در سایه ی آن محقق می شود. از این رو مسائل و مباحث اجتماعی بیش تر مورد توجه و اهتمام قرآن و اسلام است و تا جایی که امکان دارد باید مورد اهمیت و توجه قرار بگیرد.
واژگان كليدي: ادب، مهمان، میزبان.

تحقيق پايان سطح دو (كارشناسي)

اسراف از ديدگاه اسلام

استاد راهنما
حجه الاسلام مجيد حسين زاده

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
نجمه حسين زاده شيرازي

زمستان 1388

چكيده

اسراف به معناي تجاوز نمودن از حدود و موازين الهي و خروج از حد وسط در هر كاري كه انسان انجام مي دهد، مي باشد و شامل هر نوع زياده روي در كميت و كيفيت است.
انجام اين تحقيق زمينه اي براي آشنايي افراد با اسراف و انواع آن، و وسيله اي براي پيشگيري و نجات جامعه و اصلاح بهينۀ مصرف مي باشد. لذا انجام این تحقیق زمینه ای برای بالا رفتن آگاهی افراد جامعه از زیانها و خطراتی که دامن گیر جامعه اسلامی می گردد، است.
براساس آيات و روايات، اسراف عمل حرام و از گناهان كبيره مي باشد.
اسراف امري نسبي است، يعني به مقتضاي شرايط زماني و مكاني و جوامع و شأن افراد متغير است وليكن ضايع كردن مال و خرج كردن آن در مصارف حرام و مصرف مال در آن چه به بدن ضرر مي رساند، در جميع حالات حرام مي باشد.
اسراف انواع مختلفي دارد كه شامل اسراف در خوردن و آشاميدن، انفاق، قصاص و قتل، قدرت طلبي، اموال يتيمان، امور جنسي، تبذير و اتلاف مال، فرمان نبردن و تجاوز از حريم الهي مي باشد. و انواع ديگر آن در اجتماع، شامل تجمل گرائي، اعتياد به مواد مخدر، مصروف مشروبات الكلي، رقابت هاي تسليحاتي و زياده روي در آب و برق مي باشد.
عمل اسراف، زيان هاي فردي و اجتماعي دارد كه از جمله حق ناشناسي و كفران نعمت الهي، مبتلا شدن به انواع بيماري ها، فقر، سقوط اخلاق و ايمان، اختلاف طبقاتي و كاهش توليد را به دنبال دارد.
راه هاي مبارزه با اسراف شامل: رعايت اعتدال در همه اعمال، از بين بردن عوامل مولّد اسراف، الگو گرفتن از افراد متعادل، توجه به كيفرهاي دنيوي و اخروي، تقويت وجدان، نظارت همگاني و مجازات از طريق قوه قضائيه مي باشد.
نوع منابع اين تحقيق شامل كتب اخلاقي، تفسيري و روايي مي باشد و براساس روش، يك تحقيق كاربردي، توصيفي و اخلاقي است.
واژگان كليدي: اسراف، افراط، تبذير، تجاوز، اعتدال، ميانه روي، مصرف، الگو، حدود، قوانين.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

اسـرار معنـوی شـب

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

استاد راهنما
سركار خانم غفارنیا

پژوهشگر
مریم حسن زاده

پاييز 1389

چكيده

روز و شب از موضوعاتی هستند که به سبب تکرارشان به آسانی از یاد می روند و بعبارتی آمد و شد آنها به قدری سریع و در آرامش صورت می گیرد که آثار و فوایدی بی شمار آنها در نظر گرفته نمی شود و بسیار کم هستند افرادی که با دقت و تفکر در این دو پدیده و آثار و برکات آنها به عظمت خدای یگانه پی برند. و شکر و سپاس این دو را بجا آورند. با کشیده شدن پرده ظلمانی شب بیشتر موجودات در خواب فرو رفته و از ارامش و سکوت شب بهره می گیرند و به استراحت می پردازند تا برای کار و تلاش روزانه تجدید قوا نموده و آمادگی لازم برای کار و فعالیت را کسب نمایند. بدون اینکه در نظر داشته باشند در حال بهره گرفتن از چه نعمت بزرگی می باشند. شاید پدیده شب در نظر اکثر مردم بصورت تاریکی جلوه گر گردد که با آمدنش ظلمت و وحشت را به همراه می آورد اما این تنها یک دید ظاهری و اجمالی به این پدیده پر رمز و راز است و اگر درست اندیشه شود می توان دریافت که شب نه تنها با خود آرامش و خواب و استراحت به ارمغان
می آورد بلکه در پس همان تاریکی و سکوتش هم حرفها و رازها نهفته است چرا که اگر نور و روشنایی استمرار می داشت در این صورت دیگر کره زمین جای زندگانی و رشد و نمو و تلاش و نشاط نبود، این شب است که با کشیدن پرده سیاه خود بر این عالم سبب تعدیل درجه حرارت هوا شده و با کنار زدن نور و روشنایی دنیایی از نعمت و زیبایی را جلوه گر می نماید هر چند حرف در بعد مادی و علمی شب بسیارست، اما به همین مقدار بسنده می شود، اما اگر از دید معنوی این پدیده عظیم در نظر گرفته شود، مشاهده می گردد که بهترین ساعات برای عبادت ومناجات با پروردگار عالم در شب و سحرگاهان است، چنانکه خداوند به رسول خود سفارش می کند تا مقداری از شب را به تهجد و عبادت پرداخته و از آن بهره گیرد.
این پایان نامه مشتمل بر پنج بخش است که طی آنها سعی می شود به بررسی مفهوم شب و فلسفه خلقت آن و همچنین چگونگی پیدایش شب و ویژگی های آن پرداخته شده و رابطه شب با معنویت از طریق بیان اهمیت و فضیلت عبادت در شب و ساعات مخصوص عبادت در آن بیان گردد و در نهایت با بیان مصادیقی از عبادت در شب و آثار و برکاتی که این عبادات به همراه دارند، خواننده را به بهره گیری از این ساعات و این عبادات تشویق نماید.
در این پایان نامه مطالب به روش توصیفی گردآوری گشته اند و برای جمع آوری آنها بیشتر از منابع روایی و تفسیر بهره گیری شده است.
کلید واژه: لیل- سحر- اسرار- ایلاج- تهجد.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

اخلاص از ديدگاه آيات و روايات

استاد راهنما
سركار خانم محسني

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر
نجمه رضايي نيا

پاييز 1388

چكيده

اخلاص، حالت و ملكه اي در دل است كه در سايه تنزيه قلب از علايق غيرخدايي و مقاصد شرك آلود، پديدار مي شود و با مداومت و پافشاري در فكر و ذكر شدت مي يابد. براساس اين معنا مخلص كسي است كه طاعات و عبادات خود را از هر گونه آلودگي و آميختگي به غير خدا خالص كرده، انگيزه اي جز تقرب به درگاه الهي ندارد. از اين رو فقط به او دل مي بندد و تعريف و تمجيد و تكذيب ديگران در نظرش يكسان است.
با توجه به اينكه اهميت هر عمل متناسب با تأثير آن در اهداف است. انسان موحد كه زندگي را قرب به خداوند مي داند بالاترين اهميت را براي اخلاص قائل شده است چرا كه هيچ چيز جز عمل خالص انسان را به خداوند نزديك نمي كند و همراه بودن مقدار مختصري اخلاص با عمل، سبب نجات انسان مي شود.
در مورد ارزش اخلاص همين بس كه شرط قبولي عمل در پيشگاه خداوند تعالي است و اگر در عملي موجود نباشد، بي هدف و بي نتيجه است. خالص كردن و پاكيزه نمودن عمل از غيرخدا مراتبي دارد. هر چه درجه اخلاص بيشتر باشد، عمل ارزش بيشتري نزد خدا پيدا مي كند و به هدف و مقصد نزديكتر شده، شخص را زودتر به كمال مطلوب خود مي رساند و هر چه درجه اخلاص كمتر باشد، به همان اندازه از ارزش عمل كاسته شده، شخص از كمال مطلوب باز مي ماند و از اين رهگذر درجات مؤمنان نزد خدا متفاوت خواهد بود.
تحصيل اخلاص و كسب درجات بالاي آن از طريق افزايش علم و معرفت و يقين، رفع رذايل اخلاقي، عبادت، كسب محبت الهي، محاسبه نفس و توجه به توحيد افعالي و رفع موانع از جمله غفلت، پيروي هواي نفس، اخلاص پنداري، وسوسه شيطان، آرزوهاي طولاني، حبّ جاه و مقام ميسّر و آسان مي گردد.
اخلاص فقط يك مفهوم ذهني و دور از واقعيتهاي خارجي نيست بلكه مفهومي است كه رابطه مستقيم با زندگي عملي انسان دارد و آثار ارزنده اي در زندگي فردي و اجتماعي، دنيوي و اخروي انسان مي گذارد بعضي از آن آثار عبارتند از: درامان بودن از گمراهي شيطان، حكمت و بصيرت و نورانيت دل، زهد و آزادگي، هيبت و شوكت، برخورداري از نعمتهاي بهشتي، دستيابي به لقاي الهي و…
كليد واژه ها: اخلاص، ريا، خلط، شوب، قُرْب.

تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)

نفاق در آيات و روايات

استاد داور
سركار خانم فلاح زاده

استاد راهنما
آقاي توفيق زاده

پژوهشگر
ندا فولادي وندا

زمستان 1388

چكيده

اين پايان نامه شامل پنج بخش مي باشد كه بخش اول شامل كليات مي باشد.
موضوع اين تحقيق: نفاق در آيات و روايات مي باشد. با توجه به اينكه نفاق يك بحث قرآني است و خداوند متعال بر افكار، عقايد و اعمال منافقانه منافقان احاطه كامل دارد و وضعيت آن ها را در زمان نزول «وحي» در فرازهاي مختلفي برملا ساخته است و مردم را از اين دشمنان خطرناك داخلي و سارق اسكان گزيده در خانه باخبر نموده است.
از اهداف تحقيق، اين است كه منافقان شناسايي شده و در صورت امكان راهنمايي و ارشاد شوند و در غير اين صورت با آنان برخورد گردد. و از سويي ديگران نيز از آنان آگاه شوند و منافق را بشناسند و راه مقابله را بدانند، در اين موقع است كه مردم و جامعه از سم نفاق و منافق در امان خواهند بود.
اهداف موضوع بيشتر مربوط به بخش سوم كه مراتب نفاق و ويژگي هاي منافقان مي باشد، است.
روش تحقيق: روش كتابخانه اي، كاربردي است.
نفاق و واژه هاي مرادف آن در زبان عربي از قبيل كفر، فسق، ظلم، كذب، طغيان، ضلالت، شيطان، توبه، خوف مي باشد.
كلمه نفاق در قرآن كريم «3» مرتبه تكرار و از ريشه آن «111» كلمه استعمال شده و مشتقات آنها «22» كلمه است كه از ميان آنها «140» كلمه در معناي نفاق و باقيمانده درباره انفاق است.
بخش دوم: حقيقت نفاق و تاريخچه آن است كه داراي دو فصل مي باشد:
1-تاريخچه نفاق (ريشه پيدايش نفاق، بروز ظهور نفاق و …. .
2-ظهور و صفات منافقان (منافقان و اعلام ايمان) علل بحث از نفاق و شناخت منافقان
بخش سوم: مراتب نفاق و ويژگي هاي منافقان است كه داراي دو فصل مي باشد:
1-ويژگي نفاق از عملكرد تشكيلاتي نفاق، هشدار درباره منافقان روي گرداني منافقان از داوري پيامبر اكرم (ص) و منافق با همه مي سازد و… هواپرستي منافقان، رياكاري منافقان.
2-ريشه ها و نشانه هاي نفاق در قرآن (زمينه ها و بسترهاي نفاق، دروغگويي، استفاده ابزاري از مقدسات، خودخواهي و غرور و…
3-مراتب نفاق مي باشد.

1-آثار دنيوي فردي اجتماعي
الف-دنيوي فردي: خودفريبي ناخودآگاه، پرده ستبر مكر، حجاب منافقان، خودگرايي و خودفراموشي منافقان و…. .
ب-آثار دنيوي اجتماعي نفاق از نظر قرآن: آثار اجتماعي نفاق از نظر قرآن تخلف منافقان از شركت در جهاد، منافقان بدكار يا نفرين شدگان و حزب شيطان، نفاق پديده جوامع بشري.
2-آثار اخروي نفاق (حرمان منافقان از نور هدايت تكويني، عاقبت نور حق و نارنفاق، راه بازگشت كفر و نفاق، زندگي بي فروغ منافقان و….. .
بخش پنجم: راه مقابله و درمان نفاق است كه داراي دو فصل مي باشد:
1-شيوه برخورد با نفاق، برخورد قاطع با اهل نفاق، برخورد شايسته با منافقان.
2-شرايط پذيرش توبه در نفاق، مراحل توبه، ابعاد توبه حقيقي، شرايط و انواع توبه و…….. مي باشد.